«Να γίνει αυτόνομο το Κιρκούκ»

«Να γίνει αυτόνομο το Κιρκούκ»

Έχοντας περάσει τρεις δεκαετίες στα βουνά ως «Πεσμεργκά» (αντάρτης) πλάι στην οικογένεια Μπαρζανί, ο κ. Κακαΐ είναι σήμερα από τους επιφανέστερους πολιτικούς ηγέτες του ιρακινού Κουρδιστάν, χάρη στην τεράστια πολιτική του πείρα και την ευρύτητα της προσωπικότητάς του. Θεωρείται μάλιστα ένας από τους βασικούς «εγκεφάλους» της κυβέρνησης. Ετσι, η πολιτική συνεισφορά του ξεπερνά κατά πολύ τις αρμοδιότητες του υπουργείου του.

Με καταγωγή από την πετρελαιοφόρο επαρχία του Κιρκούκ, που αναμένεται να βρεθεί στη δίνη του κυκλώνα, κατά τους προσεχείς μήνες, ο κ. Κακαΐ προσπαθεί το σχεδόν ακατόρθωτο: να βρει τη χρυσή ισορροπία ανάμεσα σε Κούρδους, Τουρκμένους και Αραβες· σουνίτες και σιίτες· Τούρκους, Σύρους, Ιρανούς και Αμερικανούς. Μια ισορροπία από την οποία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό το μέλλον του ιρανικού Κουρδιστάν, αλλά και ολόκληρου του Ιράκ. Παίρνοντας το ρίσκο της σύγκρουσης με μέλη της κουρδικής κυβέρνησης αλλά και της κουρδικής κοινής γνώμης, ο κ. Κακαΐ εισηγήθηκε πρόσφατα ένα εναλλακτικό σχέδιο για το μέλλον του Κιρκούκ, το οποίο παρουσιάζει για πρώτη φορά σε ξένο έντυπο.

- Η επαρχία του Κιρκούκ ίσως αποτελέσει το «Βατερλό» του ενιαίου Ιράκ. Ακόμη και αν καταφέρετε να συνεννοηθείτε με τους Τουρκμένους της περιοχής, η Τουρκία θέτει θέμα εδαφικής της ασφάλειας. Πιστεύει ότι το ενδεχόμενο ένωσης της επαρχίας με το ιρακινό Κουρδιστάν, μετά το το προσεχές δημοψήφισμα (12/2007-4/2008), την απειλεί άμεσα.

«Εχω στη διάθεσή μου μυστική έρευνα των ΗΠΑ στην επαρχία του Κιρκούκ, σύμφωνα με την οποία το 65% του πληθυσμού επιθυμεί την ένωση με το ιρακινό Κουρδιστάν (σ.σ.: σήμερα η επαρχία ανήκει στη δικαιοδοσία της κεντρικής ιρακινής κυβέρνησης). Ελπίζω, λοιπόν, ότι οι Αμερικανοί δεν θα επιτρέψουν στην Τουρκία να εισβάλει. Μπορεί βέβαια να επιχειρήσει να προκαλέσει εσωτερικές τριβές και αστάθεια. Αλλά έχουμε επεξεργαστεί ένα αξιόπιστο εναλλακτικό σχέδιο, εάν τα πράγματα φτάσουν σε αδιέξοδο».

- ...Μιλάτε για την πρότασή σας να γίνει η επαρχία του Κιρκούκ ένα αυτόνομο, ομόσπονδο κρατίδιο στο εσωτερικό του Ιράκ.

«Ακριβώς. Συζητώντας με εκπροσώπους των Τουρκμένων οι οποίοι αντιτίθενται στην πολιτική υπαγωγή στο Κουρδιστάν, διαπίστωσα ότι θα δέχονταν τη λύση της αυτονομίας. Γιατί όχι λοιπόν;»

Δύο Κουρδιστάν!

- Αν, όπως είναι πιθανό, το δημοψήφισμα στο Κιρκούκ προκρίνει την ένωση με το Κουρδιστάν, πώς μπορούν να αποδεχθούν την πρότασή σας οι Κούρδοι πολιτικοί;

«Ηδη πολλοί συνάδελφοί μου στην κουρδική κυβέρνηση με... μάλωσαν για την ιδέα μου αυτή. Αλλά τους εξήγησα ότι ένα αυτόνομο, ομόσπονδο κράτος του Κιρκούκ θα γινόταν αναγκαστικά ένα δεύτερο Κουρδιστάν, λόγω της κουρδικής πλειοψηφίας στο έδαφός του. Ετσι, αντί για ένα Κουρδιστάν, θα είχαμε... δύο! Αλλωστε, η πρότασή μου θα τεθεί στο τραπέζι μόνο εφόσον όλες οι άλλες λύσεις αποτύχουν. Προτεραιότητα για εμάς θα πρέπει να είναι η αποφυγή μιας εμφύλιας διαμάχης στο Κιρκούκ, στην οποία θα μπορούσαν να οδηγήσουν οι παρεμβάσεις ξένων κρατών στην περιοχή».

- Τον εμφύλιο στο Κιρκούκ δείχνουν να επιδιώκουν και ορισμένοι Ιρακινοί, ιδίως Αραβες σουνίτες, που θέλουν να καταρρεύσει εντελώς το Ιράκ.

«Τώρα τα πράγματα βελτιώνονται κάπως. Τόσο οι σουνίτες, που εξαρτώνται από τη Συρία, όσο και οι Σιίτες, που ελέγχονται από το Ιράν, θα συνεχίσουν φυσικά να προωθούν τις επιδιώξεις τους κατά τα επόμενα χρόνια. Αυτό όμως που βοηθάει στην εύρεση ισορροπίας είναι ο ίδιος ο ανταγωνισμός ανάμεσά τους. Και οι δύο πλευρές έχουν βλέπετε φτάσει στα όρια των δυνατοτήτων τους. Οι σουνίτες γνωρίζουν πλέον ότι αν εμείς οι Κούρδοι εγκαταλείψουμε την εποικοδομητικά ουδέτερη στάση μας και συνταχθούμε με τους σιίτες, θα χάσουν σημαντικό ποσοστό της πολιτικής ισχύος τους. Οι Αραβες σιίτες, από την άλλη, ήθελαν αρχικά να συνθλίψουν τόσο τους Αραβες σουνίτες όσο και τους Κούρδους, αλλά σήμερα καταλαβαίνουν ότι κάτι τέτοιο είναι αδύνατο. Σε αυτό συντελεί πιθανώς και η διαπίστωση ότι το Ιράν, παρά την αύξηση της επιρροής του στη Μ. Ανατολή, αντιμετωπίζει σοβαρούς εσωτερικούς κλυδωνισμούς. Επίκεινται αλλαγές "από τα κάτω" στο Ιράν, να το θυμηθείτε. Η ιρανική κοινωνία κοχλάζει. Παρά τις δυσκολίες, ενισχύονται τα πολιτικά κόμματα, οι γυναικείες οργανώσεις, οι φοιτητικές παρατάξεις, οι κοινωνικοί φορείς... Υπάρχει εσωτερικό πρόβλημα αξιοπιστίας για την ιρανική κυβέρνηση. Ολα αυτά γίνονται αντιληπτά στο Ιράκ και αποτελούν διδάγματα για πολλούς από εμάς».

Ανθεί ο πολιτισμός

- Πρόβλημα αξιοπιστίας αντιμετωπίζει επίσης η κυβέρνηση του ιρακινού Κουρδιστάν, στην οποία συμμετέχετε. Ενώ οι πολίτες είχαν αρχικά ελπίσει ότι η πτώση του Σαντάμ θα έφερνε περισσότερη δημοκρατία και ευημερία, σήμερα πολλοί δηλώνουν απογοητευμένοι από τη διαφθορά, ενώ κάποιοι αναζητούν λύσεις στο το πολιτικό ισλάμ.

«Σε ό,τι αφορά το υπουργείο μου, μελετούμε και θέτουμε σε εφαρμογή τεράστια προγράμματα στήριξης της πολιτιστικής δημιουργίας. Οπου ανθεί ο πολιτισμός μαραίνεται ο θρησκευτικός φανατισμός. Ενθαρρύνουμε με κάθε τρόπο τις γυναίκες να είναι ορατές στον δημόσιο χώρο, να χορεύουν, να δημιουργούν. Εχουμε φτιάξει δεκάδες μουσικά και χορευτικά συγκροτήματα, που είναι μεικτά, για άντρες και γυναίκες, παρά τις έντονες αντιδράσεις των συντηρητικών. Μέχρι πριν από ελάχιστα χρόνια, δεν είχαμε τίποτα. Τώρα θα δείτε βιβλιοθήκες, πολιτιστικά κέντρα, πανεπιστήμια, να ξεφυτρώνουν παντού. Χρειαζόμαστε χρόνο. Η απογοήτευση των πολιτών είναι δικαιολογημένη, αλλά πολλές φορές είναι η ίδια η κοινωνία που θέτει όρια και αντιστέκεται στις απαραίτητες αλλαγές. Είμαι όμως αισιόδοξος. Οταν οι πολιτικές εντάσεις καταλαγιάσουν, θα αναδυθεί μια κοινωνία ανοιχτή και δημοκρατική που θα αποτελέσει πρότυπο για τη Μέση Ανατολή».

Παραπομπή