Ο χαμένος θησαυρός του μπαρμπα-Θανάση

Ηταν πλανόδιος αργυραμοιβός ο μπαρμπα-Θανάσης και μανιώδης συλλέκτης αρχαίων νομισμάτων. Γυρνούσε όλη την Ελλάδα και, εκτός από τα υπολείμματα χρυσού που ξεχώριζε από τα σκουπίδια χρυσοχοΐας διαφόρων εργαστηρίων, έψαχνε μικρούς ή μεγάλους αρχαίους θησαυρούς. Η σημαντικότατη συλλογή του, που βρέθηκε 16 χρόνια μετά τον θάνατό του κρυμμένη σε έναν λιθόκτιστο τοίχο στο σπίτι του, στο χωριό Δορβιτσά Ναυπακτίας, περιλαμβάνει 1.833 νομίσματα.

Ανάμεσά τους, αργυρά αθηναϊκά τετράδραχμα και στατήρες κλασικών χρόνων, 771 χάλκινα (4ου π.Χ.-4ου μ.Χ. αιώνα) και τρεις «θησαυροί»: οι δύο είναι ενετικοί, με 11 αργυρά γρόσια ο ένας και 699 σόλδια ο άλλος, και ο τρίτος είναι νεώτερος με 12 αργυρά ισπανικά του Φιλίππου Γ' (1598-1621) και 66 αρχαία μικροαντικείμενα (δαχτυλίδια, χάντρες, σταυροί, αγαλματίδια).

Ο αργυραμοιβός Αθανάσιος Κουφογιάννης (1898-1991), λίγο πριν πεθάνει, στα 93 του χρόνια, αποκάλυψε το μυστικό για την ύπαρξη της αρχαίας συλλογής σε έναν συγγενή του, ζητώντας του μάλιστα, όταν αυτός δεν θα υπήρχε, να την προσφέρει στο Δημόσιο. Χθες, ο υπουργός Πολιτισμού Γ. Βουλγαράκης διηγήθηκε όλη αυτήν την ωραία ιστορία, λέγοντας: «Στις 12 Ιουνίου έλαβα μια επιστολή από τον κ. Αλέξιο Καραγεώργο ο οποίος με ενημέρωνε για την ύπαρξη μιας συλλογής αρχαίων νομισμάτων που είχε στην κατοχή του ο εκλιπών συγγενής του, Α.Κ., όπως και την επιθυμία του να περιέλθει στο Δημόσιο. Τέλη Ιουνίου έγινε η παράδοσή της στο Νομισματικό Μουσείο». Χθες, έγινε η επίσημη τελετή παραλαβής της.

Το περίεργο είναι ότι ώς το 1990 δεν γνώριζε κανείς γι' αυτή τη δραστηριότητα του Μπαρμπα-Θανάση. Ζώντας μόνος του, ως εργένης που ήταν, δεν είχε αναφέρει τίποτα στο συγγενικό του περιβάλλον. Οταν, όμως, αρρώστησε και δέχθηκε τη φροντίδα του ζεύγους Καραγεώργου, ένιωσε την ανάγκη να μοιραστεί το μυστικό του με τον άντρα της ανιψιάς του, τον άνθρωπο που στεκόταν χθες όλο υπερηφάνεια πλάι στον υπουργό. Θυμόταν εκείνη την ημέρα, που του είπε:

«Είχα τη μανία συλλογής αρχαίων νομισμάτων και, ό,τι παλαιό έβρισκα, το αγόραζα. Εχω μια αρκετά μεγάλη συλλογή, που έχω πληρώσει πολύ ακριβά για να αποκτήσω. Ξεκίνησα να τα μαζεύω σε μια εποχή όπου κανένας δεν γνώριζε αν επιτρέπεται ή όχι η κατοχή και συλλογή τους. Στη συνέχεια, όμως, πληροφορήθηκα ότι δεν μπορώ να τα έχω χωρίς άδεια. Κατά συνέπεια, είναι στα χέρια μου παράνομα. Εάν όμως δεν είχα αυτή τη μανία να τα μαζεύω, θα είχαν φύγει από την Ελλάδα. Εσύ, το μόνο που έχεις να κάνεις, είναι να τα παραδώσεις. Εμένα ποτέ δεν, μου πέρασε από το μυαλό να τα πουλήσω. Πρόσεξε μην περάσει και από το δικό σου μυαλό ο πειρασμός να τα πουλήσεις. Σου έχω απόλυτη εμπιστοσύνη και στα εμπιστεύομαι».

Τον όρκισε στην προστάτιδα του χωριού του, την Αγία Παρασκευή, για να εκτελέσει την επιθυμία του, αλλά δεν του αποκάλυψε το σημαντικότερο: το πού ακριβώς βρισκόταν η συλλογή. Ο καιρός περνούσε και η κατάσταση της υγείας του χειροτέρευε. «Λόγω της μυστικοπάθειάς του και του ιδιόμορφου χαρακτήρα του, απέφευγα να τον ρωτήσω. Οταν οι γιατροί μάς είπαν ότι ο θάνατός του ήταν ζήτημα ημερών, αποφάσισα να τον ρωτήσω πού βρίσκονταν κρυμμένα τα νομίσματα. Η απάντησή του ήταν: "Θα πάμε μαζί, μόλις βγω από την κλινική". Υστερα από λίγες μέρες, τον Μάρτιο του 1991, απεβίωσε. Ψάξαμε όλο το σπίτι στο χωριό, χωρίς αποτέλεσμα. Τότε, πίστεψα ότι δεν τα είχε εκεί, αλλά δεν μπορούσα να φανταστώ άλλο μέρος. Πέρασαν 16 χρόνια, ώσπου πρόσφατα ο αδερφός του και πεθερός μου, ασβεστώνοντας τον εξωτερικό τοίχο της τουαλέτας, που ήταν στον περίβολο του σπιτιού στο χωριό, παρατήρησε μια πέτρα διαφορετική. Του κίνησε την περιέργεια. Την έβγαλε και πίσω της, μέσα σε ένα κουτί, βρήκαμε τα αρχαία, τυλιγμένα κατά ομάδες μέσα σε πλαστικές σακούλες».

Πανευτυχής, ο Αλέξιος Καραγεώργος τα παρέδωσε στο ΥΠΠΟ, δίνοντας έτσι την ευκαιρία στον υπουργό Πολιτισμού να πει πως η ιστορία αυτή δείχνει την ευαισθητοποίηση Ελλήνων και ξένων πολιτών, η οποία εκδηλώνεται τελευταία υπέρ της επιστροφής αρχαιοτήτων. Ανακοίνωσε επίσης ότι έχει ολοκληρωθεί η συντήρηση του δεύτερου ορόφου του Νομισματικού Μουσείου κι έδωσε ραντεβού για τα εγκαίνια, το φθινόπωρο.

Παραπομπή