Δεν ήταν απλώς η αρχαία πρωτεύουσα της Ανδρου, ήταν και η μοναδική πόλη στο νησί κατά τα κλασικά χρόνια. Η αρχαία Παλαιόπολη ανασκάπτεται συστηματικά εδώ και είκοσι χρόνια και έχει φανερώσει πολλά από τα μυστικά της. Φέτος οι έρευνες, υπό τον γεωλόγο Ν. Μουρτζά, εστιάζονται μέχρι στιγμής στο αρχαίο λιμάνι, το οποίο άλλαξε τρεις φορές επίπεδο, με διαδοχικές ανόδους στάθμης.
Την επέτειο των ανασκαφών σημειώνει ο Τομέας Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης (τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας) του Πανεπιστημίου Αθηνών με την έκθεση που οργάνωσε στο Εμπειρίκειο Γυμνάσιο της Χώρας Ανδρου έως τις 31 Αυγούστου.
Σε τρεις αίθουσες εκτίθενται σε 29 ενότητες φωτογραφίες και σχέδια των ευρημάτων της προανασκαφικής, ανασκαφικής και ενάλιας έρευνας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εκτίθενται επίσης γύψινα εκμαγεία δύο εκ των αγαλμάτων που βρέθηκαν στην ανασκαφή. Η έκθεση λειτουργεί τις ώρες 10.00 π.μ. - 1.30 μ.μ. και 6.30-9.30 μ.μ.
Η Παλαιόπολη ιδρύθηκε τον 7ο-6ο αι. π.Χ. και γνώρισε μεγάλη άνθηση. Τον 1ο μ.Χ. αι. άρχισε η παρακμή της. Καταστράφηκε από σεισμό τον 4ο αι. μ.Χ. και ένα μέρος της βυθίστηκε στη θάλασσα. Κατοικήθηκε πάντως μέχρι τα πρωτοβυζαντινά χρόνια, οπότε και εγκαταλείφθηκε σταδιακά εξαιτίας των πειρατικών επιδρομών.
Η επικεφαλής της ανασκαφής, καθηγήτρια αρχαιολογίας κ. Λυδία Παλαιοκρασσά, αναφέρει στο «Εθνος» ότι δύο χρόνια πριν ξεκινήσει η ανασκαφή, μέσω επιφανειακής έρευνας, ερευνήθηκε όλη η περιοχή. Τότε εντοπίσθηκε το τείχος, που σώζεται σε ύψος μέχρι και τριών μέτρων, ιερά, ανάμεσα στα οποία και ένα της Δήμητρας, όπως πιστοποιήθηκε από επιγραφή λαξευμένη στον βράχο, και ναός αφιερωμένος στον Πύθιο Απόλλωνα (τέλη του 6ου αι. π.Χ.). Ο Απόλλων και ο Διόνυσος ήταν οι κύριοι θεοί της Ανδρου. Εντοπίσθηκαν επίσης τα νεκροταφεία, με ταφικούς περιβόλους που έδειχναν την επίδραση της Αθήνας. Από αυτά προέρχεται ο Κούρος του Αρχαιολογικού Μουσείου Ανδρου και ίσως μία Κόρη που σήμερα βρίσκεται στην Κοπεγχάγη.
Οι έρευνες που ακολούθησαν αποκάλυψαν μια πόλη της κλασικής περιόδου άκρως οργανωμένη, με Αγορά κατασκευασμένη σε δύο τεχνητά άνδηρα, αποχετευτικό και αρδευτικό δίκτυο, γνώση της κατεργασίας των μετάλλων, άρα και της εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου. Αλώθηκε το 199 π.Χ. από τις συμμαχικές δυνάμεις Ρώμης και Περγάμου, όμως αναγεννήθηκε με εντολή του βασιλιά Αττάλου. Οι κάτοικοί της, που είχαν εξοριστεί στη Βοιωτία, επέστρεψαν και η ανοικοδόμηση ξεκίνησε.
Στις ανασκαφές έχουν εντοπισθεί πάρα πολλά ίχνη αυτής της ανοικοδόμησης, σύμφωνα με την κ. Παλαιοκρασσά. Η ανασκαφική σκαπάνη έχει όμως φέρει στο φως και σημάδια από την κατοίκηση της πόλης κατά τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες - και συγκεκριμένα τρίκλιτη βασιλική η οποία μάλλον καταστράφηκε το 552 από έναν μεγάλο σεισμό της Ανατολικής Μεσογείου και αντικαταστάθηκε από μία μικρότερη.
Ευρήματα μπορεί κάποιος να δει στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Ανδρου και στην τοπική Αρχαιολογική Συλλογή, είναι όμως δύσκολο να προσεγγιστεί η ανασκαφή, καθώς δεν υπάρχει αμαξιτός δρόμος. Η κ. Παλαιοκρασσά, που ετοιμάζεται για τη νέα ανασκαφική περίοδο, η οποία θα ξεκινήσει στο τέλος του μηνός, ελπίζει πως η κατάσταση αυτή θα έχει αλλάξει του χρόνου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου