ΒΑΣΩ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: «Φοβάμαι την 12η Νοεμβρίου»
Πηγή: ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
«Πρώτη φορά από το 1974 βλέπω διάρρηξη της ψυχικής ενότητας. Αν η ένταση στο κίνημα διαιωνιστεί, δεν θα είναι εύκολη η συνύπαρξή μας την επόμενη μέρα». Η Βάσω Παπανδρέου φοβάται για τη συνοχή του κόμματός της και δεν μασάει τα λόγια της.
*Η πρώην υπουργός απαντά σε όσους συντρόφους της θέλουν να πάρουν τη ρεβάνς του 1996, μ' έναν στίχο του Σαββόπουλου: «Δεν ήμουν εκεί, χτύπαε τον αέρα».
*Επικρίνει τον Κ. Σημίτη για τη διαδικασία της διαδοχής παραμονές εκλογών το 2004 και μετανιώνει που τότε δεν είπε τη γνώμη της: «Λάθος μου; Εκ του αποτελέσματος, ναι».
* Υπονομεύθηκε ο κ. Παπανδρέου από κορυφαία στελέχη;
- Κατ' αρχήν, κάνετε μία ερώτηση σε λάθος βάση. Οι εκλογές δεν ήταν προσωπική υπόθεση του προέδρου. Τη μάχη τη δώσαμε όλοι μαζί, και τη χάσαμε όλοι μαζί. Αν ρωτάτε για ευθύνες, είναι αυτονόητες οι ευθύνες όλων μας. Βεβαίως οι ευθύνες δεν είναι ίδιες για τον καθένα από μας και είναι βέβαια, πολύ μεγαλύτερες οι ευθύνες της ηγεσίας.
* Υπήρχαν προσωπικές στρατηγικές στο ΠΑΣΟΚ;
- Βεβαίως και υπήρξαν και ήταν πολύ διακριτές. Αλλά δεν είναι σωστό, ούτε χρήσιμο, να τις δαιμονοποιούμε. Η ήττα του ΠΑΣΟΚ ξεκίνησε ουσιαστικά από τις εκλογές του 2000, όταν οι πολίτες μάς έστειλαν ένα ισχυρό μήνυμα, χωρίς να το εισπράξουμε. Το μήνυμα έγινε κραυγή το 2004, αλλά και πάλι εμείς δεν θελήσαμε να την ακούσουμε. Τώρα πια, ακόμα και να θέλουμε να υποκριθούμε ότι δεν καταλάβαμε τι συνέβη στις 16 του Σεπτέμβρη, δεν μπορούμε να το πράξουμε.
* Το βράδυ των εκλογών έπρεπε ο Γ. Παπανδρέου να προχωρήσει σε παραίτηση;
- Η παραίτηση είναι μία απόφαση προσωπική. Το ερώτημα ύστερα από μία τέτοια ήττα, είναι αν αντέχεις να προσπαθήσεις ξανά. Ο κ. Παπανδρέου έδωσε την απάντηση ότι θέλει να προσπαθήσει ξανά. Εθεσε τον εαυτό του στην κρίση της βάσης του ΠΑΣΟΚ, αυτοί θα κρίνουν. Αυτό, όμως, που είναι σαφές αυτή τη φορά, είναι ότι δεν μπορούν να υπάρξουν λευκές επιταγές. Πρέπει να έχουμε πλήρη συνείδηση των λαθών μας και να είμαστε αποφασισμένοι να αλλάξουμε τη σχέση μας με την κοινωνία.
* Και οι τρεις υποψήφιοι για την αρχηγία κάνουν ανοίγματα στην αριστερά. Αυτό είναι το πρόβλημα του ΠΑΣΟΚ;
- Οχι, δεν είναι μόνον αυτό το πρόβλημα του ΠΑΣΟΚ. Και νομίζω ότι είναι αβασάνιστη αυτή η προσέγγιση. Από τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του '80, το ΠΑΣΟΚ επιχειρεί να εκφράσει τη μεγάλη πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας. Δεν μπορούμε παρά να είμαστε ένας χώρος πολυσυλλεκτικός. Δεν είναι το ΠΑΣΟΚ κίνημα διαμαρτυρίας, είναι κίνημα εξουσίας. Εμείς απευθυνόμαστε στους Ελληνες που δεν είναι προνομιούχοι, όπως κι αν εκφράζονται πολιτικά και ιδεολογικά. Δεν χαρίζουμε στη Ν.Δ. εκείνους που εγκλωβίστηκαν και πάλι στις υποσχέσεις του κ. Καραμανλή. Υποσχέσεις που αποδεικνύονται κοροϊδία, μόλις τρεις εβδομάδες μετά τις εκλογές. Αρκεί να πω για τους φόρους στα ακίνητα και το πετρέλαιο θέρμανσης.
* Και με την άλλη αριστερά τι πρέπει να κάνετε;
- Με την υπόλοιπη αριστερά, και κυρίως με τις δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και τους Πράσινους, έχουμε κάθε λόγο να επιδιώκουμε το διάλογο και την κοινή δράση. Αλλά κυρίως οφείλουμε να απευθυνθούμε στους πολίτες που επέλεξαν αυτά τα κόμματα, λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μηνύματα της κάλπης δεν είναι ποτέ μονοσήμαντα.
* Το ΠΑΣΟΚ έχει περάσει κι άλλες φορές σοβαρές κρίσεις. Τι σας κάνει σήμερα να φοβάστε περισσότερο από ποτέ για την ενότητα του κόμματος;
- Η ήττα είναι μεγάλη, άρα και η κρίση είναι μεγάλη. Αυτό δεν σημαίνει κατ' ανάγκην ότι θα έπρεπε να υπάρχει μεγάλο εσωτερικό πρόβλημα. Αλλά υπάρχει. Για πρώτη φορά βλέπω διάρρηξη της ψυχικής ενότητας. Αλλά και αυτό δεν σημαίνει πολλά για το μέλλον. Αυτό που με φοβίζει είναι η προσπάθεια από ορισμένες πλευρές, να μην πάρει πολιτικά χαρακτηριστικά η διαδικασία εκλογής του προέδρου. Το ΠΑΣΟΚ είναι και πρέπει να παραμείνει κίνημα εξουσίας. Το ερώτημα είναι ποιος είναι ο καταλληλότερος για να καθοδηγήσει τη μάχη απέναντι στον κακό μας εαυτό, τη μάχη για να επαναπροσεγγίσουμε την πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας. Αναζητούμε το ΠΑΣΟΚ που θα εκφράσει και θα αλλάξει και πάλι την κοινωνία, όχι το ΠΑΣΟΚ μιας πύρρειας νίκης ή μιας αξιοπρεπούς ήττας.
* Αν η ένταση διαιωνιστεί, θα είναι εύκολη η συνύπαρξη την επομένη της 11ης Νοεμβρίου;
- Οχι. Αλλά όλα είναι στα χέρια μας. Στα χέρια των στελεχών και στα χέρια των μελών και των φίλων του ΠΑΣΟΚ. Και να ξέρετε ότι το κλειδί είναι η λέξη «συμπόρευση». Δεν περισσεύει κανείς και κανείς δεν δίνει λευκή επιταγή σε κανέναν.
* Ακούω από πολλούς συντρόφους σας ότι για τη σημερινή κατάσταση ευθύνεται η «δεξιά στροφή» της περιόδου 1996-2004. Ησασταν τότε μέλος των κυβερνήσεων. Υπηρετήσατε μια δεξιά πολιτική;
- Την περίοδο αυτή είχαμε μεγάλες επιτυχίες, κάναμε σημαντικό έργο, αλλά έγιναν και μεγάλα λάθη. Το μεγαλύτερο λάθος μας τότε ήταν η σταδιακή απομάκρυνση από τις ανάγκες και τις προσδοκίες σημαντικών τμημάτων του ελληνικού λαού. Και αυτό το έκριναν οι πολίτες.
* Εχετε την αίσθηση ότι ορισμένοι σύντροφοί σας κινούνται σαν να θέλουν να πάρουν τη ρεβάνς για το 1996;
- Ομολογώ ότι δεν μπορώ να αντιληφθώ τη σύγκριση του 2007 με το 1996. Αν κάποιοι ονειρεύονται ρεβάνς, μάλλον η κοινωνία πρέπει να τους αφιερώσει το στίχο του Σαββόπουλου: «Δεν ήμουν εκεί, χτύπαε τον αέρα». Απλώς, δεν ξέρω αν θα μας συγχωρηθούν τέτοια καμώματα.
* Κατηγορείται σήμερα ο Κ. Σημίτης επειδή, αντί να δώσει τη μάχη το 2004, παραχώρησε τη θέση του στον Γ. Παπανδρέου. Ποια είναι η γνώμη σας;
- Κανείς από τους δύο δεν ζήτησε τη γνώμη, ούτε τη δική μου, ούτε βεβαίως κανενός άλλου, εκείνη την περίοδο. Και ούτε την είπα, εγώ ή οποιοσδήποτε άλλος, μιας και υπήρχε προεκλογική περίοδος. Λάθος μου; Εκ του αποτελέσματος των εκλογών, ναι. Διάβασα την εξήγηση του κ. Σημίτη στο βιβλίο του, αλλά πρέπει να πω ότι δεν συμφωνώ με τα δαχτυλίδια της διαδοχής και όλα τα σχετικά. Ο Ανδρέας είχε πει το περίφημο ότι το ΠΑΣΟΚ δεν κληρονομείται, δεν τεμαχίζεται και δεν τιμαριοποιείται. Θεωρώ ότι ο κ. Σημίτης αδίκησε τον εαυτό του, αδίκησε τον Γιώργο Παπανδρέου και όλο το ΠΑΣΟΚ. Ο Παπανδρέου έπρεπε να είχε εκλεγεί πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ με αντίπαλο το 2004.
* Πώς θα σας φαινόταν η ιδέα, να υπάρξει άλλος πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και άλλος υποψήφιος πρωθυπουργός;
- Αυτά δεν είναι σοβαρά πράγματα. Είναι συνταγές ακόμα μεγαλύτερης ήττας.
* Εσείς πότε θα πάρετε δημοσίως θέση για τις υποψηφιότητες; Δεν φοβάστε μήπως κατηγορηθείτε, αν φυσικά το αφήσετε για την τελευταία στιγμή, για στάση «επιτήδειας ουδετερότητας;»
- Πολλά έχουν πει για μένα, αλλά κανείς δεν με έχει πει «επιτήδεια». Δεν διαπραγματεύομαι με κανέναν, συζητώ με όλους, έχω συμβάλει με τις προτάσεις μου στο ξεπέρασμα του σοκ της ήττας και στον καθορισμό πολιτικών διαδικασιών. Είναι απαραίτητο, αυτή τη φορά, να υπάρξει ένα σαφές πολιτικό πλαίσιο και επιλογή προέδρου, όχι αρχηγού. Και, βεβαίως, θα πάρω εγκαίρως θέση και για τις πολιτικές και για τα πρόσωπα. Δεν θέλω, όμως, να πάρω μέρος σε μία άχαρη διαμάχη που δεν με εκφράζει, ούτε εμένα προσωπικά, ούτε ένα μεγάλο κομμάτι των μελών και των φίλων του ΠΑΣΟΚ.
*Η πρώην υπουργός απαντά σε όσους συντρόφους της θέλουν να πάρουν τη ρεβάνς του 1996, μ' έναν στίχο του Σαββόπουλου: «Δεν ήμουν εκεί, χτύπαε τον αέρα».
*Επικρίνει τον Κ. Σημίτη για τη διαδικασία της διαδοχής παραμονές εκλογών το 2004 και μετανιώνει που τότε δεν είπε τη γνώμη της: «Λάθος μου; Εκ του αποτελέσματος, ναι».
* Υπονομεύθηκε ο κ. Παπανδρέου από κορυφαία στελέχη;
- Κατ' αρχήν, κάνετε μία ερώτηση σε λάθος βάση. Οι εκλογές δεν ήταν προσωπική υπόθεση του προέδρου. Τη μάχη τη δώσαμε όλοι μαζί, και τη χάσαμε όλοι μαζί. Αν ρωτάτε για ευθύνες, είναι αυτονόητες οι ευθύνες όλων μας. Βεβαίως οι ευθύνες δεν είναι ίδιες για τον καθένα από μας και είναι βέβαια, πολύ μεγαλύτερες οι ευθύνες της ηγεσίας.
* Υπήρχαν προσωπικές στρατηγικές στο ΠΑΣΟΚ;
- Βεβαίως και υπήρξαν και ήταν πολύ διακριτές. Αλλά δεν είναι σωστό, ούτε χρήσιμο, να τις δαιμονοποιούμε. Η ήττα του ΠΑΣΟΚ ξεκίνησε ουσιαστικά από τις εκλογές του 2000, όταν οι πολίτες μάς έστειλαν ένα ισχυρό μήνυμα, χωρίς να το εισπράξουμε. Το μήνυμα έγινε κραυγή το 2004, αλλά και πάλι εμείς δεν θελήσαμε να την ακούσουμε. Τώρα πια, ακόμα και να θέλουμε να υποκριθούμε ότι δεν καταλάβαμε τι συνέβη στις 16 του Σεπτέμβρη, δεν μπορούμε να το πράξουμε.
* Το βράδυ των εκλογών έπρεπε ο Γ. Παπανδρέου να προχωρήσει σε παραίτηση;
- Η παραίτηση είναι μία απόφαση προσωπική. Το ερώτημα ύστερα από μία τέτοια ήττα, είναι αν αντέχεις να προσπαθήσεις ξανά. Ο κ. Παπανδρέου έδωσε την απάντηση ότι θέλει να προσπαθήσει ξανά. Εθεσε τον εαυτό του στην κρίση της βάσης του ΠΑΣΟΚ, αυτοί θα κρίνουν. Αυτό, όμως, που είναι σαφές αυτή τη φορά, είναι ότι δεν μπορούν να υπάρξουν λευκές επιταγές. Πρέπει να έχουμε πλήρη συνείδηση των λαθών μας και να είμαστε αποφασισμένοι να αλλάξουμε τη σχέση μας με την κοινωνία.
* Και οι τρεις υποψήφιοι για την αρχηγία κάνουν ανοίγματα στην αριστερά. Αυτό είναι το πρόβλημα του ΠΑΣΟΚ;
- Οχι, δεν είναι μόνον αυτό το πρόβλημα του ΠΑΣΟΚ. Και νομίζω ότι είναι αβασάνιστη αυτή η προσέγγιση. Από τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του '80, το ΠΑΣΟΚ επιχειρεί να εκφράσει τη μεγάλη πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας. Δεν μπορούμε παρά να είμαστε ένας χώρος πολυσυλλεκτικός. Δεν είναι το ΠΑΣΟΚ κίνημα διαμαρτυρίας, είναι κίνημα εξουσίας. Εμείς απευθυνόμαστε στους Ελληνες που δεν είναι προνομιούχοι, όπως κι αν εκφράζονται πολιτικά και ιδεολογικά. Δεν χαρίζουμε στη Ν.Δ. εκείνους που εγκλωβίστηκαν και πάλι στις υποσχέσεις του κ. Καραμανλή. Υποσχέσεις που αποδεικνύονται κοροϊδία, μόλις τρεις εβδομάδες μετά τις εκλογές. Αρκεί να πω για τους φόρους στα ακίνητα και το πετρέλαιο θέρμανσης.
* Και με την άλλη αριστερά τι πρέπει να κάνετε;
- Με την υπόλοιπη αριστερά, και κυρίως με τις δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και τους Πράσινους, έχουμε κάθε λόγο να επιδιώκουμε το διάλογο και την κοινή δράση. Αλλά κυρίως οφείλουμε να απευθυνθούμε στους πολίτες που επέλεξαν αυτά τα κόμματα, λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μηνύματα της κάλπης δεν είναι ποτέ μονοσήμαντα.
* Το ΠΑΣΟΚ έχει περάσει κι άλλες φορές σοβαρές κρίσεις. Τι σας κάνει σήμερα να φοβάστε περισσότερο από ποτέ για την ενότητα του κόμματος;
- Η ήττα είναι μεγάλη, άρα και η κρίση είναι μεγάλη. Αυτό δεν σημαίνει κατ' ανάγκην ότι θα έπρεπε να υπάρχει μεγάλο εσωτερικό πρόβλημα. Αλλά υπάρχει. Για πρώτη φορά βλέπω διάρρηξη της ψυχικής ενότητας. Αλλά και αυτό δεν σημαίνει πολλά για το μέλλον. Αυτό που με φοβίζει είναι η προσπάθεια από ορισμένες πλευρές, να μην πάρει πολιτικά χαρακτηριστικά η διαδικασία εκλογής του προέδρου. Το ΠΑΣΟΚ είναι και πρέπει να παραμείνει κίνημα εξουσίας. Το ερώτημα είναι ποιος είναι ο καταλληλότερος για να καθοδηγήσει τη μάχη απέναντι στον κακό μας εαυτό, τη μάχη για να επαναπροσεγγίσουμε την πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας. Αναζητούμε το ΠΑΣΟΚ που θα εκφράσει και θα αλλάξει και πάλι την κοινωνία, όχι το ΠΑΣΟΚ μιας πύρρειας νίκης ή μιας αξιοπρεπούς ήττας.
* Αν η ένταση διαιωνιστεί, θα είναι εύκολη η συνύπαρξη την επομένη της 11ης Νοεμβρίου;
- Οχι. Αλλά όλα είναι στα χέρια μας. Στα χέρια των στελεχών και στα χέρια των μελών και των φίλων του ΠΑΣΟΚ. Και να ξέρετε ότι το κλειδί είναι η λέξη «συμπόρευση». Δεν περισσεύει κανείς και κανείς δεν δίνει λευκή επιταγή σε κανέναν.
* Ακούω από πολλούς συντρόφους σας ότι για τη σημερινή κατάσταση ευθύνεται η «δεξιά στροφή» της περιόδου 1996-2004. Ησασταν τότε μέλος των κυβερνήσεων. Υπηρετήσατε μια δεξιά πολιτική;
- Την περίοδο αυτή είχαμε μεγάλες επιτυχίες, κάναμε σημαντικό έργο, αλλά έγιναν και μεγάλα λάθη. Το μεγαλύτερο λάθος μας τότε ήταν η σταδιακή απομάκρυνση από τις ανάγκες και τις προσδοκίες σημαντικών τμημάτων του ελληνικού λαού. Και αυτό το έκριναν οι πολίτες.
* Εχετε την αίσθηση ότι ορισμένοι σύντροφοί σας κινούνται σαν να θέλουν να πάρουν τη ρεβάνς για το 1996;
- Ομολογώ ότι δεν μπορώ να αντιληφθώ τη σύγκριση του 2007 με το 1996. Αν κάποιοι ονειρεύονται ρεβάνς, μάλλον η κοινωνία πρέπει να τους αφιερώσει το στίχο του Σαββόπουλου: «Δεν ήμουν εκεί, χτύπαε τον αέρα». Απλώς, δεν ξέρω αν θα μας συγχωρηθούν τέτοια καμώματα.
* Κατηγορείται σήμερα ο Κ. Σημίτης επειδή, αντί να δώσει τη μάχη το 2004, παραχώρησε τη θέση του στον Γ. Παπανδρέου. Ποια είναι η γνώμη σας;
- Κανείς από τους δύο δεν ζήτησε τη γνώμη, ούτε τη δική μου, ούτε βεβαίως κανενός άλλου, εκείνη την περίοδο. Και ούτε την είπα, εγώ ή οποιοσδήποτε άλλος, μιας και υπήρχε προεκλογική περίοδος. Λάθος μου; Εκ του αποτελέσματος των εκλογών, ναι. Διάβασα την εξήγηση του κ. Σημίτη στο βιβλίο του, αλλά πρέπει να πω ότι δεν συμφωνώ με τα δαχτυλίδια της διαδοχής και όλα τα σχετικά. Ο Ανδρέας είχε πει το περίφημο ότι το ΠΑΣΟΚ δεν κληρονομείται, δεν τεμαχίζεται και δεν τιμαριοποιείται. Θεωρώ ότι ο κ. Σημίτης αδίκησε τον εαυτό του, αδίκησε τον Γιώργο Παπανδρέου και όλο το ΠΑΣΟΚ. Ο Παπανδρέου έπρεπε να είχε εκλεγεί πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ με αντίπαλο το 2004.
* Πώς θα σας φαινόταν η ιδέα, να υπάρξει άλλος πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και άλλος υποψήφιος πρωθυπουργός;
- Αυτά δεν είναι σοβαρά πράγματα. Είναι συνταγές ακόμα μεγαλύτερης ήττας.
* Εσείς πότε θα πάρετε δημοσίως θέση για τις υποψηφιότητες; Δεν φοβάστε μήπως κατηγορηθείτε, αν φυσικά το αφήσετε για την τελευταία στιγμή, για στάση «επιτήδειας ουδετερότητας;»
- Πολλά έχουν πει για μένα, αλλά κανείς δεν με έχει πει «επιτήδεια». Δεν διαπραγματεύομαι με κανέναν, συζητώ με όλους, έχω συμβάλει με τις προτάσεις μου στο ξεπέρασμα του σοκ της ήττας και στον καθορισμό πολιτικών διαδικασιών. Είναι απαραίτητο, αυτή τη φορά, να υπάρξει ένα σαφές πολιτικό πλαίσιο και επιλογή προέδρου, όχι αρχηγού. Και, βεβαίως, θα πάρω εγκαίρως θέση και για τις πολιτικές και για τα πρόσωπα. Δεν θέλω, όμως, να πάρω μέρος σε μία άχαρη διαμάχη που δεν με εκφράζει, ούτε εμένα προσωπικά, ούτε ένα μεγάλο κομμάτι των μελών και των φίλων του ΠΑΣΟΚ.
Πηγή: ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου