ΚΟΣΣΥΦΟΠΕΔΙΟ: Διεθνές παιχνίδι με τη φωτιά

ΚΟΣΣΥΦΟΠΕΔΙΟ: Διεθνές παιχνίδι με τη φωτιά

Ο διάλογος των κωφών συνεχίζεται στις διαπραγματεύσεις μεταξύ Αλβανών και Σέρβων σχετικά με το τελικό καθεστώς του Κοσσυφοπεδίου, χωρίς να αναμένεται κανένα θετικό αποτέλεσμα, ενώ η όποια «πρόοδος» καταγράφεται, από τα διεθνή ΜΜΕ, περιορίζεται στο γεγονός ότι οι δύο πλευρές επιτέλους μιλάνε απευθείας μεταξύ τους χωρίς τη μεσολάβηση τρίτων.

Αν και οι Σέρβοι έκαναν την ύστατη προσπάθεια συμβιβασμού (πρότειναν τη μεγαλύτερη δυνατή αυτονομία χωρίς ντε γιούρε ανεξαρτησία), οι Αλβανοί την αρνήθηκαν.

Η αδιάλλακτη στάση τους υπαγορεύεται, σύμφωνα με το Βελιγράδι, από δύο λόγους:

Στις 17 Νοεμβρίου οι Κοσοβάροι στήνουν κάλπες για Βουλή στην Πρίστινα και κανένας πολιτικός δεν θα μπορούσε, ακόμη κι αν ήθελε, να εμφανιστεί διαλλακτικός...

Αλλά ο σημαντικότερος παράγοντας είναι η αμερικανική υποστήριξη της πλήρους και μονομερούς ανεξαρτησίας, κίνηση που μπορεί να ερμηνευτεί πολλαπλά. Πρόκειται για μια απόφαση που υπονομεύει τον ΟΗΕ, διχάζει την Ευρωπαϊκή Ενωση και ναρκοθετεί τη σταθερότητα σε όλα τα δυτικά Βαλκάνια.

Η διαδικασία έχει δρομολογηθεί: Στις 10 Δεκεμβρίου, όταν η τρόικα (εκπρόσωποι της Ε.Ε., Ρωσίας και ΗΠΑ) υποβάλει την έκθεσή της στον γ.γ. του ΟΗΕ, θα τεθεί αμείλικτα το ζήτημα της ανεξαρτησίας της σερβικής επαρχίας.

Σενάριο ανεξαρτησίας

*Σύμφωνα με το επικρατέστερο σενάριο, η κοσοβάρικη Βουλή θα ανακηρύξει την ανεξαρτησία με διακήρυξη και μια σειρά από κράτη θα αναγνωρίσουν την κυβέρνηση της Πρίστινα παρακάμπτοντας τον ΟΗΕ, καθώς η Μόσχα απειλεί με βέτο.

*Η Ουάσιγκτον, το Λονδίνο και πρόσφατα το Παρίσι θα βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των αναγνωρίσεων.

*Οι Σκανδιναβοί (με πρωτεργάτες τους φιλανδούς συμπατριώτες του μεσολαβητή Μάρτι Αχτισαάρι, ο οποίος εισηγήθηκε και το ομώνυμο σχέδιο), οι (πρώην Γιουγκοσλάβοι) Σλοβένοι και οι Πολωνοί στηρίζουν αμέριστα την ανεξαρτησία. Οι Γερμανοί και οι Ιταλοί λένε μάλλον ναι, με επιφυλλάξεις, ενώ από τις ευρωπαϊκές χώρες μόνο η Ισπανία είναι κατηγορηματικά αντίθετη, λόγω των προβλημάτων της με τους Βάσκους και τους Καταλανούς.

*Στους σκεπτικιστές, που αντιδρούν στη μονομερή και χωρίς συναίνεση των δύο πλευρών κοσοβάρικη ανεξαρτησία, συγκαταλέγεται -για διαφορετικούς λόγους- μια σειρά από «μεσαίες» χώρες όπως η Ελλάδα, η Ουγγαρία, η Τσεχία, η Σλοβακία και η Ρουμανία η οποία έχει στα δυτικά της σύνορα μια μεγάλη ουγγρική μειονότητα.

*Η Ευρωπαϊκή Ενωση προσπαθεί να βρει τρόπο να ξεπεράσει τον δαίδαλο με μια συλλογική απόφαση αναγνώρισης από όργανο όπου δεν προβλέπεται βέτο, ώστε να καλυφθούν οι αντιθέσεις και να δοθεί κάλυψη στις χώρες που αντιδρούν: «Αφού αναγνωρίστηκαν από την Ε.Ε., εμείς δεν μπορούμε παρά να ακολουθήσουμε, αν και διαφωνούμε», θα είναι η -προσχηματική (;)-επιχειρηματολογία.

*Σε δύσκολη θέση θα βρεθούν οι Σλαβομακεδόνες των Σκοπίων, οι οποίοι θα αναγκαστούν από τους προστάτες τους στην Ουάσιγκτον να υπερψηφίσουν την αλβανική ανεξαρτησία στο Κόσοβο, ενώ στην χώρα τους αρνούνται πρακτικά τη Συμφωνία της Οχρίδας που υπέγραψαν με τους Αλβανούς της ΠΓΔΜ και η οποία προβλέπει ουσιαστική συνδιοίκηση.

Το πικρό ποτήρι φαίνεται να το αντισταθμίζει η υποστήριξη που τους παρέχεται στο θέμα της ονομασίας απέναντι στην Ελλάδα, μια στάση που τροφοδοτεί υπεροπτική αδιαλλαξία και δημιουργεί συνθήκες κρίσης για τον Μάρτιο του 2008, όταν θα αποφασίσει το ΝΑΤΟ τη νέα του διεύρυνση και την τύχη της σκοπιανής υποψηφιότητας.

*Η σερβική απάντηση αναμένεται να είναι σκληρή και ήδη, ο πρωθυπουργός Κοστούνιτσα επεξεργάζεται δέσμη μέτρων που περιλαμβάνουν ακόμη και τη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων με όσες χώρες αναγνωρίσουν το εκκολαπτόμενο κρατικό μόρφωμα στην Πρίστινα.

Οι Σέρβοι του Βορρά

Η κρίση θα περιπλακεί και από το γεγονός ότι οι Σέρβοι του Κοσσυφοπεδίου (που ζουν κυρίως στον βορρά) δεν θα πάρουν μέρος στις εκλογές για τη Βουλή του Κοσόβου και δεν θα αναγνωρίσουν την αλβανική απόσχιση.

Η μονομερής ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου θα προκαλέσει και μεγάλη εσωτερική πολιτική κρίση στο Βελιγράδι, παρά την κοινή στάση των κομμάτων που αντιδρούν στην ανεξαρτησία. «Αγκάθι» για τα κόμματα που απαρτίζουν την κυβέρνηση συνεργασίας του Κοστούνιτσα είναι τα σκληρά διπλωματικά μέτρα και η πιθανή απομόνωση της χώρας σε μια περίοδο που αχνοφαίνεται η ευρωπαϊκή προοπτική.

Οι οπαδοί του ευρωπαϊκού δρόμου φοβούνται ότι η χώρα θα πέσει στα χέρια των εθνικιστών, ιδίως αν παραιτηθεί η κυβέρνηση λόγω εσωτερικών διαφωνιών και προκυρηχθούν εκλογές. (Ο Κοστούνιτσα άλλαξε πρόσφατα τη γραμμή του κόμματός του και δεν υποστηρίζει πλέον την είσοδο της χώρας στο ΝΑΤΟ, κίνηση δώρο προς τον Πούτιν.)

Η στροφή προς ανατολάς διαφαίνεται και από τις συνομιλίες που είχε ο πρόεδρος του ενεργειακού ρωσικού γίγαντα GAZPROM, Αλεξέι Μίλερ, με τον πρόεδρο της Σερβίας Τάντιτς και τον Κοστούνιτσα, σχετικά με την εξαγορά μέρους- της σερβικής πετρελαϊκής εταιρείας NIS αξίας 1,2 δισ. δολαρίων.

*Λιγότερα εσωτερικά προβλήματα αντιμετωπίζουν οι αλβανοί κοσοβάροι, όπου η ανεξαρτησία είναι το όχημα για να αναδειχθεί η νέα πολιτική ελίτ της χώρας. Με τον Ραμούς Χαραντίναϊ στο δικαστήριο της Χάγης, κατηγορούμενο για εγκλήματα πολέμου, προβάλλει καθοριστικός ο ρόλος του πρωθυπουργού Αγκίμ Τσέκου.

Πρώην στρατιωτικός με «υπερπατριωτικό» παρελθόν και βεβαρημένο μητρώο από τη δράση του κατά των Σέρβων της Κροατίας, ο Τσέκου έχει το περιθώριο να εμφανίζεται διαλλακτικός και ρεαλιστής, χωρίς να φοβάται τη ρετσινιά του «υποχωρητικού».

Αντιθέτως, ο πάλαι ποτέ μετριοπαθής διανοούμενος Βετόν Σουρόι, αγαπημένο παιδί της Δύσης, έχει ανεβάσει τους αντισερβικούς τόνους, σε μια προσπάθεια να είναι ο νέος υπουργός Εξωτερικών.