Τι έδωσε η Τουρκία στη Συρία;

Τι έδωσε η Τουρκία στη Συρία;

Όταν το 2005 το Αζερμπαϊτζάν εγκαινίασε την πρώτη του αεροπορική πτήση προς τα κατεχόμενα, ανακοινώνοντας την πρόθεσή του να συνεχίσει με δρομολόγια πτήσεων, βρήκε απέναντί του τη διεθνή κοινότητα. Οι πιέσεις ήταν τέτοιες που δεν κατάφερε να συνεχίσει, παρόλο που είναι η 'αδελφή χώρα' της Τουρκίας και ήθελε να της συμπαρασταθεί! Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο τώρα με τη Συρία. Η ακτοπλοϊκή γραμμή κατεχομένων Λατάκειας μπορεί να φαίνεται η ίδια περίπτωση με εκείνην του Αζερμπαϊτζάν, αλλά στην πραγματικότητα η κατάσταση είναι πολύ πιο περίπλοκη. Γιατί ακριβώς η Συρία είναι μία χώρα που δέχεται πιέσεις από τη διεθνή κοινότητα. Είναι το μαύρο πρόβατο των Αμερικανών, το οποίο δεν λέει να συμμορφωθεί και τολμάει να τα βάλει με ολόκληρη τη διεθνή κοινότητα χωρίς να υπολογίζει κανένα κόστος. Η ακτοπλοϊκή σύνδεση με τα κατεχόμενα είναι λεπτομέρειες μπροστά σε αυτά που καλείται η Συρία να κάνει!

Γιατί να υποχωρήσει;
"Η Συρία δεν έχει λόγους να υποχωρήσει ενόσω η σχέση της με την Τουρκία παραμένει στενή", έλεγε στον 'Π' τουρκική διπλωματική πληγή. Πώς όμως έφτασαν οι σχέσεις της Τουρκίας με τη Συρία σε αυτό το σημείο; Τι μεσολάβησε αυτά τα χρόνια φέρνοντας τις δύο χώρες τόσο κοντά, ώστε ο πρόεδρος της Συρίας Μπασάρ αλ Άσαντ να γίνεται δεκτός στην Άγκυρα σήμερα μέσα σε τόσο ζεστό κλίμα; Η αλήθεια πάντως είναι πως κανείς στην Τουρκία δεν ασχολήθηκε αυτές τις μέρες με τον πρόεδρο Άσαντ και την επίσημη επίσκεψή του στην Άγκυρα γιατί υπήρχαν πολύ πιο σοβαρά ζητήματα στην πολιτική ατζέντα. Η ενδεχόμενη εισβολή στο Βόρειο Ιράκ και το αμερικανικό ψήφισμα για τη γενοκτονία των Αρμενίων επισκίασε τα πάντα. Ακόμη και το δημοψήφισμα που διεξάγεται σήμερα στην Τουρκία για την εκλογή του Προέδρου της χώρας απευθείας από το λαό. Ούτε καν προεκλογική εκστρατεία δεν έγινε!
Αν στην ίδια φωτογραφία με τον Σύρο Πρόεδρο στο Προεδρικό στην Άγκυρα δεν υπήρχε και η σύζυγος του προέδρου Γκιουλ με τη μαντίλα για να ασχοληθούν οι τουρκικές εφημερίδες ίσως και να μην δημοσιευόταν καν η φωτογραφία του!

Ανοίγματα Άγκυρας
Ας πάμε όμως στο αρχικό μας ερώτημα. Τι συνδέει τις δύο χώρες σήμερα σε αντίθεση με το παρελθόν;
Πρώτον, με την άνοδο του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) στην εξουσία οι σχέσεις της Τουρκίας με τον αραβικό κόσμο πήραν νέα διάσταση. Η Άγκυρα αποφάσισε να απλώσει το χέρι της προς τον αραβικό κόσμο χωρίς ωστόσο να εγκαταλείψει και το Ισραήλ. Έκανε ανοίγματα προς όλες τις αραβικές χώρες κερδίζοντας την εμπιστοσύνη τους. Σύμφωνα με τη νέα πολιτική η Τουρκία θα μπορούσε να παίξει το ρόλο της περιφερειακής δύναμης και θα αποτελούσε τη γέφυρα ανάμεσα στον αραβικό κόσμο και τη Δύση. Αυτός ο ρόλος της αναγνωρίστηκε άλλωστε αρκετές φορές και από τις ΗΠΑ αλλά και από την ΕΕ. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η Άγκυρα προσέγγισε και τη Συρία, επιχειρώντας να παίξει το διαμεσολαβητικό της ρόλο για την επίλυση διεθνών προβλημάτων. Δεύτερον, ο αντιαμερικανισμός στις δύο χώρες είναι ένας σημαντικός παράγοντας. Όταν η Τουρκία είπε 'όχι' στα αμερικανικά στρατεύματα την 1η Μαρτίου του 2002, απαγορεύοντας την είσοδό τους στο Ιράκ μέσω της Τουρκίας δημιουργήθηκαν νέες προοπτικές στις σχέσεις των δύο χωρών. Και η Άγκυρα δεν έκανε πίσω ούτε όταν οι Αμερικανοί την καλούσαν να μην προχωρήσει στην ανάπτυξη των σχέσεών της με τη Συρία. Η τουρκική Κυβέρνηση δεν αντέδρασε σε καμιά από τις εκκλήσεις των ΗΠΑ να μην επισκεφθεί τη Δαμασκό. Υπογράφηκε ακόμη και ενεργειακή συμφωνία μεταξύ των δύο χωρών παρά τις αντιδράσεις των Αμερικανών. "Οι ΗΠΑ έχουν ανάγκη την Τουρκία, όχι η Τουρκία τις ΗΠΑ", σχολιάζει ο αρθρογράφος της εφημερίδας Ακσάμ Χουσνού Μαχάλ, δικαιολογώντας τη στάση της Τουρκίας.

Ενώνει το Κουρδικό
Τρίτον είναι το Κουρδικό. Και οι δύο χώρες φοβούνται τη δημιουργία ενός κουρδικού κράτους στο Βόρειο Ιράκ επειδή στα εδάφη τους έχουν κουρδικούς πληθυσμούς. Φυσικά μέχρι το 1999 οι σχέσεις της Τουρκίας και της Συρίας όχι μόνο δεν ήταν φιλικές αλλά χαρακτηρίζονταν ακόμη και εχθρικές. Κι αυτό εξαιτίας της παρουσίας του PKK και του ηγέτη του Αμπντουλάχ Οτσαλάν που δραστηριοποιούνταν στα εδάφη της Τουρκίας. Μετά όμως την απειλή του τότε Τούρκου προέδρου Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ ότι η Τουρκία θα κάνει χρήση του 'δικαιώματος άμυνάς' της η Συρία έδιωξε από τα εδάφη της τον Οτσαλάν. Μετά τη σύλληψη του Κούρδου ηγέτη άρχισε και η εξομάλυνση των σχέσεων των δύο χωρών. Κι έτσι φτάσαμε μέχρι σήμερα που ο Πρόεδρος της Συρίας δηλώνει ακόμη από την Άγκυρα ότι στηρίζει την απόφαση της Τουρκίας να εισβάλει στο Βόρειο Ιράκ καταδιώκοντας το PKK.

Μυστική συμφωνία;
Και η Τουρκία όμως έδωσε τη δική της στήριξη στη Συρία όταν τη χρειάστηκε. Ο Τούρκος ΥΠΕΞ Αλί Μπαμπατζάν υποσχέθηκε στη Δαμασκό ότι δεν πρόκειται η Άγκυρα να δώσει άδεια στους Ισραηλινούς να χρησιμοποιήσουν τον τουρκικό εναέριο χώρο για να επιτεθούν στη Συρία. Αυτή η δήλωση του Αλί Μπαμπατζάν θεωρήθηκε ύποπτη στην Κύπρο. Τι πήρε για αντάλλαγμα η Τουρκία για να δώσει τέτοια κάλυψη στη Συρία; Μήπως την ακτοπλοϊκή σύνδεση κατεχομένων - Λατάκειας; Υπάρχει μια τέτοια μυστική συμφωνία μεταξύ Συρίας και Τουρκίας; Η αλήθεια είναι πως πρόκειται για σενάρια, τα οποία δεν μπορούν να επιβεβαιωθούν. Ίσως πάλι και να μην χρειαζόταν καν η τελευταία κάλυψη του Αλί Μπαμπατζάν για να ανοίξει η Συρία τα λιμάνια της προς τους Τ/Κ. Η στενή πλέον φιλία της με την Τουρκία της το επιβάλλει.

Πηγή: ΠΟΛΙΤΗΣ