Το ΠΑΣΟΚ κινδυνεύει να διασπαστεί κυρίως γιατί παραμένει ένα κόμμα αρχηγικό. Η οργανωτική του δομή είναι χαλαρή, δηλαδή δεν διαθέτει ισχυρά συλλογικά όργανα και αποκεντρωμένες λειτουργίες. Ενοποιείται μέσω του αρχηγού και αποσυντίθεται μέσω των «βαρόνων».
Ως αρχηγικό κόμμα έχει αναγάγει την πολιτική μονοφωνία σε αρετή και την πολυφωνία σε αμάρτημα. Εχει ένα δημοκρατικό καταστατικό που όμως είναι πρακτικά λιγότερο σεβαστό από τον αυταρχισμό του αρχηγού και των οπαδικών πλειοψηφιών. Φοβάται τις πολιτικές τάσεις και την ανοικτή αντιπαράθεσή τους, ενώ ανέχεται τους γραφειοκρατικούς μηχανισμούς και τις υπόγειες συγκρούσεις τους. Ο αρχηγικός λαϊκισμός έχει υποκαταστήσει τις οργανικές σχέσεις του κόμματος με την κοινωνία. Ενα τέτοιο κόμμα, όσο μαθαίνει στην εξουσία τόσο ξεχνάει την πολιτική. Οσο διοικεί τόσο ταυτίζεται με τη διοίκηση και γίνεται καθεστώς. Ενα τέτοιο κόμμα -αρχηγικό, αυταρχικό, ματαίως μονολιθικό- δεν μπορεί να εκφράσει την πλουραλιστική Κεντροαριστερά. Γι αυτό κινδυνεύει με διάσπαση.
Για να αποκρουστεί αυτός ο κίνδυνος πρέπει να αναδιαρθρωθεί το κόμμα, οργανωτικά και πολιτικά. Στο οργανωτικό επίπεδο απαιτείται αφενός η συγκρότηση ισχυρών κεντρικών συλλογικών οργάνων εντός των οποίων ο αρχηγός δεν λειτουργεί ως «πατέρας - αφέντης» αλλά ως πρώτος μεταξύ ίσων και αφετέρου η συγκρότηση αποκεντρωμένων περιφερειακών δομών που καταργούν τα εκλογικά φέουδα των «βαρόνων». Στο πολιτικό επίπεδο απαιτείται η αναγνώριση και λειτουργία των πολιτικών τάσεων που αντιστοιχούν στο εύρος της Κεντροαριστεράς. Κινητήρια δύναμη δεν είναι η επίπλαστη ομοφωνία που στηρίζεται στον λαϊκισμό και στις «στρογγυλοποιήσεις», αλλά η πολυφωνία, οι διαφορετικές απόψεις, η συζήτηση, η αντιπαράθεση και τελικά η σύνθεση. Σ αυτή την ανασυγκρότηση που πολιτικοποιεί το κόμμα, πρέπει να δεσμευτούν οι υποψήφιοι πρόεδροι. Αυτό θα συμβάλλει στην ενότητα πολύ περισσότερο από τις ευχές και τους όρκους. Οσο το κόμμα παραμένει συγκεντρωτικό - αρχηγικό, η διαμάχη για την Προεδρία θα εμπεριέχει τον κίνδυνο της διάσπασης.
Πολύ περισσότερο όταν η πλευρά του νυν προέδρου κ. Παπανδρέου προκειμένου να βελτιώσει υπέρ αυτής τους συσχετισμούς δυνάμεων, επιλέγει την τακτική της έντασης και της πόλωσης. Ο κυριότερος αντίπαλος υποψήφιος αναθεματίζεται ως εκπρόσωπος οικονομικών - εκδοτικών συμφερόντων που επιδιώκουν την άλωση του ΠΑΣΟΚ και τη μετατροπή του σ' ένα άλλο κόμμα της Δεξιάς. Οι υποστηρικτές του ομοίως καταγγέλλονται ως εχθροί του λαού. Για να ενεργοποιηθούν τα «πατριωτικά» ανακλαστικά του κόμματος προωθείται ένας ιδιότυπος πασοκικός φονταμενταλισμός που ευαγγελίζεται την επιστροφή στις ρίζες, στην Belle-Epoque του ανδρεϊκού ΠΑΣΟΚ. Όμως, για να συμβεί αυτό, πρέπει το σημερινό ΠΑΣΟΚ να εκκαθαρίσει τις γραμμές του από τα ξένα στοιχεία και τους «προδότες» εκσυγχρονιστές. Ολη η περίοδος Σημίτη διαγράφεται προκειμένου να έλθει σε άμεση επαφή ο γιος με τον πατέρα, το ΠΑΣΟΚ με τον ιστορικό του μύθο.
Δεν είναι βέβαιο ότι αυτή η τακτική θα αποδώσει τα επιδιωκόμενα. Είναι βέβαιο, όμως, ότι ο σκοπός δεν αγιάζει τα μέσα, αλλά αντιθέτως τα μέσα τελικά επικαθορίζουν τον σκοπό. Η επικράτηση αυτού του ιδιότυπου φονταμενταλισμού θα οδηγήσει το ΠΑΣΟΚ στο παρελθόν και όχι στο μέλλον. Αυτό το τέλεια αναπαλαιωμένο ΠΑΣΟΚ θα βρίσκεται σε τραγική αναντιστοιχία με τη σημερινή κοινωνία και τις ανάγκες της. Γι αυτό και εάν ακόμη αποφύγει τη διάσπαση δεν θα μπορέσει να αποφύγει τη συρρίκνωση.
Πηγή: ΕΘΝΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου