Σε τεντωμένο σχοινί οι σχέσεις Τουρκίας - ΗΠΑ για το Κουρδικό
«Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε ποτέ στην Τουρκία να εισβάλει στο Ιράκ. Θα αποτελούσε αυτοκτονία». Η φράση του Αμερικανού αξιωματούχου ακούστηκε ως απειλή από τους παρευρισκομένους στο Treaty Room, στον 7ο όροφο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, την Πέμπτη το απόγευμα. Και ήταν απάντηση στα επίμονα ερωτήματα Τούρκου δημοσιογράφου, ο οποίος διατύπωσε σφοδρά παράπονα για την κάλυψη, όπως ανέφερε, της δραστηριότητας των ανταρτών του ΡΚΚ, εναντίον της χώρας του.
Στο περιθώριο της υπογραφής της κυπρο-αμερικανικής συμφωνίας για την προστασία των αρχαιολογικών θησαυρών, και μέχρι να εμφανιστούν ο υφυπουργός Εξωτερικών, Νίκολας Μπερνς και ο Κύπριος πρέσβης Ανδρέας Κακουρής για να βάλουν τις υπογραφές τους, τις συζητήσεις στα πηγαδάκια μονοπωλούσαν οι τουρκικές εκλογές και η δράση των Κούρδων μαχητών, οι οποίοι έχουν καταφέρει ισχυρά κτυπήματα στις ένοπλες δυνάμεις της Τουρκίας και στο γόητρο της γειτονικής χώρας.
Ο αξιωματούχος διέψευσε με θυμό τον ισχυρισμό του Αμντουλάχ Γκιουλ ότι οι Αμερικανοί ενισχύουν με τελευταίου τύπου οπλισμό τους αντάρτες και τόνισε πως αποτελεί πρόκληση η δήλωση του Τούρκου υπουργού των Εξωτερικών. «Είναι ένα ολοφάνερο ψεύδος και το γνωρίζουν στην Αγκυρα», ισχυρίστηκε ο αξιωματούχος και προσέθεσε πως η τουρκική κυβέρνηση δεν έχει παρουσιάσει κανένα αποδεικτικό στοιχείο. «Οι πάντες στο Ιράκ διαθέτουν αμερικανικά όπλα», είπε και σημείωσε: «Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε ανά πάσα στιγμή ποιοι κατέχουν ή πωλούν τα όπλα μας».
Ως γνωστόν, ο κ. Γκιουλ προχώρησε σε αυστηρή καταγγελία, λέγοντας τα εξής:
«Εάν οι ΗΠΑ προωθούν όπλα στο ΡΚΚ, αυτό οπωσδήποτε θα αποκαλυφθεί. Οι σχέσεις μας θα εκτροχιαστούν μόλις αποκαλυφθεί κάτι τέτοιο. Το ερευνούμε. Οι Ην. Πολιτείες τούς χαρακτήρισαν τρομοκρατική οργάνωση. Οι ίδιες συνέλαβαν κάποτε τον αρχηγό τους και μας τον παρέδωσαν». Εργαζόμαστε από κοινού για να σταματήσει η χρηματοδότησή τους. Με αυτά τα δεδομένα, δεν ηχεί ιδιαίτερα συνετό να μεταφέρουν όπλα στους Κούρδους με δικά τους οχήματα. Δηλαδή, ακόμη κι αν θα τους τα έδιναν, θα το έκαναν με ιρακινά οχήματα. Γι αυτό δεν μπορούμε να πούμε αμέσως ότι αληθεύουν οι πληροφορίες. Ενδεχομένως να πρόκειται για δόλο προκειμένου να διαταραχθούν οι σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ. Αλλά, αφού υπάρχει ένα τέτοιος ισχυρισμός, οφείλουμε να διερευνήσουμε την υπόθεση».
Η πομπώδης ανακοίνωση του κ. Γκιουλ, αν και θεωρήθηκε προεκλογικό πυροτέχνημα, έχει ενοχλήσει τους Αμερικανούς και, με εντολή της κ. Κοντολίζα Ράις, ο Αμερικανός πρέσβης στην Αγκυρα, Ρος Γουίλσον, υπέβαλε διάβημα για προσβολή των Ην. Πολιτειών. Διπλωμάτης του Γραφείου Νότιας Ευρώπης είπε ότι οι Τούρκοι «πρέπει να δώσουν εξηγήσεις, όχι εμείς». Περιγράφοντας τις σχέσεις, παραδέχθηκε ότι βρίσκονται στην κόψη του ξυραφιού και τόνισε πως φωνάζουν, διαμαρτύρονται, αλλά στο τέλος σιωπούν.
Ομως, με τη θέση αυτή διαφωνούν γνωστοί αναλυτές, οι οποίοι πιστεύουν ότι οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις, κυρίως λόγω της έλλειψης εμπιστοσύνης εκ μέρους της Αγκυρας, «δεν θα ενηλικιωθούν ποτέ», αν και οι δύο χώρες είναι σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ πέντε και πλέον δεκαετίες. Ο Στίβεν Κουκ, αναλυτής του Council on Foreign Relations, πιστεύει ότι οι επικείμενες τουρκικές επιχειρήσεις στο Βόρειο Ιράκ αποτελούν «τεράστιο κίνδυνο» για τις σχέσεις των δύο χωρών, αν και σημειώνει ότι οι αντάρτες του ΡΚΚ χρησιμοποιήθηκαν κατά κόρον στην προεκλογική εκστρατεία των κομμάτων.
Καχυποψία για ΗΠΑ
Μία εβδομάδα πριν από τις εκλογές, ο κ. Κουκ δήλωσε την περασμένη Δευτέρα ότι «οι σχέσεις (Τουρκίας και ΗΠΑ) παραμένουν δριμύτατα τεταμένες, κυρίως λόγω των τουρκικών ανησυχιών για το ΡΚΚ». Ο αναλυτής του CFR σημείωσε πως «στην Τουρκία, την πιστή για 50 χρόνια σύμμαχο των ΗΠΑ, μόνο το 9% των Τούρκων έχουν θετική άποψη για την Αμερική»
Το Center for Defense Information καταλήγει στο συμπέρασμα ότι μία τουρκική εισβολή στο ιρακινό Κουρδιστάν θα υπονομεύσει καταλυτικά τις προσπάθειες των Ην. Πολιτειών στο Ιράκ. Και άλλοι αναλυτές παρουσιάζονται απόλυτοι στις απόψεις τους, τονίζοντας την ανάγκη να αποφευχθεί πάση θυσία η είσοδος τουρκικών στρατευμάτων στο Βόρειο Ιράκ. Επισημαίνουν ότι, ειδικά στη παρούσα φάση, οι Ην. Πολιτείες στηρίζονται στους Κούρδους στρατιώτες, οι οποίοι -όπως λένε- παλεύουν με θάρρος και τόλμη δίπλα στους Αμερικανούς συναδέλφους τους, ενώ υπογραμμίζουν και κάτι άλλο: Οτι οι Κούρδοι του Ιράν, που αποτελούν το 14% του πληθυσμού, θα είναι ο πολιορκητικός κριός εναντίον της Τεχεράνης, όταν και όποτε αποφασίσει η Ουάσιγκτον να κτυπήσει. Ενας αξιωματούχος ομολόγησε πως δεν απέχουν από την πραγματικότητα οι πληροφορίες για επιθέσεις Κούρδων, που βρίσκουν καταφύγιο στο Ιράκ, εναντίον του Ιράν. Μάλιστα έχουν ανοίξει δύο μέτωπα. Την Πέμπτη το πρωί, άκουσαν με αγανάκτηση στην Ουάσιγκτον την είδηση ότι οι Τούρκοι έριξαν εκατοντάδες βολές πυροβολικού στο ιρακινό έδαφος, προβάλλοντας ως δικαιολογία ότι στόχευαν βάσεις μαχητών του ΡΚΚ. Προκάλεσαν τεράστιες πυρκαγιές και κατέστρεψαν δύο χωριά, ενώ ανάγκασαν χιλιάδες κατοίκους να εγκαταλείψουν έντρομοι τις εστίες τους. Στην αμερικανική πρωτεύουσα πιστεύουν πως, μετά τις αυριανές εκλογές, η αντιπαράθεση θα αγγίξει το κόκκινο, καθώς η αναμενόμενη αύξηση των ισλαμικών δυνάμεων προκαλεί ανησυχία αλλά και φόβους για εισβολή.
Η κ. Κοντολίζα Ράις προσπάθησε να στείλει «μήνυμα φιλίας» στον Ταγίπ Ερντογάν, λέγοντας πως εάν το κόμμα του (ΑΚΡ) κερδίσει την εξουσία με σεβασμό στις δημοκρατικές διαδικασίες, η ίδια θα τον υποστηρίξει, ακόμα και εάν η κίνησή της προκαλέσει ενόχληση στους στρατηγούς, οι οποίοι παραδοσιακά έχουν στενότατες σχέσεις με το Πεντάγωνο.
Οι Αμερικανοί δεν κρύβουν πως ο ισλαμικός προσδιορισμός του κόμματος του κ. Ερτογάν αποτελεί πηγή ανησυχίας. Υπάρχουν και αυτοί που πιστεύουν πως εάν ο Τούρκος πρωθυπουργός κερδίσει καθαρή πλειοψηφία και «καβαλήσει το άλογο», δύσκολα θα κατέβει από αυτό. «Δεν θα αποτελέσει έκπληξη εάν προχωρήσει σε αντεκδικήσεις», σημείωσε σοβαρή διπλωματική πηγή που γνωρίζει τον τρόπο σκέψης των γραφειοκρατών. «Ισως δούμε τον πραγματικό Ερντογάν, ή έναν Ερντογάν που δεν γνωρίζαμε ότι υπήρχε», προσέθεσε.
Πάντως, η εκλογική αναμέτρηση της Κυριακής, ίσως προσθέσει στην τουρκική Εθνοσυνέλευση και έναν παράγοντα, που πιθανότατα θα αποτελέσει στο μέλλον πηγή αποσταθεροποίησης για τη χώρα. Οι Κούρδοι της Νοτιοανατολικής Τουρκίας, έχουν πολλές πιθανότητες να εκλέξουν μεγάλο αριθμό ανεξάρτητων υποψηφίων, που οι εθνικιστές χαρακτηρίζουν ως τον «Δούρειο Ιππο» του ΡΚΚ.
Το σενάριο αυτό, που πιθανότατα θα πραγματοποιηθεί, δεν θέλουν να το σκέφτονται οι Αμερικανοί, πόσω μάλλον οι Τούρκοι, οι οποίοι νιώθουν εγκλωβισμένοι, καθώς λόγω και της ευρωπαϊκής πορείας της χώρας αδυνατούν να τους αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά, όπως μπόρεσαν να το πράξουν τη δεκαετία του 90.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου