Οργή, αποστροφή κι απόγνωση

Οργή, αποστροφή κι απόγνωση

Αυτές οι εκλογές θα είναι case study για πολιτικούς αναλυτές και δημοσκόπους που 15 ημέρες πριν από τις κάλπες βρίσκονται αντιμέτωποι με την κοινή γνώμη, που τελεί σε κατάσταση σοκ κι επιδεικνύει ανεξέλεγκτα ανακλαστικά.

Πρώτη φορά στη μεταπολιτευτική ιστορία τις εκλογές θα τις κερδίσει όποιος απ' τους δύο μεγάλους έχει τις μικρότερες απώλειες. Θα είναι η Ν.Δ.; Θα είναι το ΠΑΣΟΚ;

Ουδείς μπορεί με ασφάλεια να το προβλέψει, καθώς υπολογίζεται πως ένα 15%-20% των πολιτών θα αποφασίσει το πρωί της 16ης Σεπτεμβρίου. Κι αυτοί οι πολίτες θα βγάλουν και την κυβέρνηση.

Για να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους, οι δημοσκόποι πιέστηκαν από κόμματα και ΜΜΕ να βγάλουν γκάλοπ, το έκαναν ακροβατώντας μεταξύ εμπορικής προσέγγισης και επιστημονικότητας.

Πέρυσι, ενόψει δημοτικών και νομαρχιακών εκλογών μεγάλη εταιρεία δημοσιοποίησε στις 20 Αυγούστου έρευνα για κυριακάτικη εφημερίδα ξεσηκώνοντας πλήθος αντιδράσεων για παραβίαση των κανόνων δεοντολογίας. Φέτος, πάλι, βγήκαν όλες οι εταιρείες την ίδια περίοδο με μετρήσεις και δεν κουνήθηκε φύλλο.

Αλλά και να μην ήταν καλοκαίρι που η έλλειψη αστικού πληθυσμού αλλοιώνει την αντιπροσωπευτικότητα του δείγματος, ποιος μπορεί να κάνει αξιόπιστη μέτρηση πάνω σε στάχτες και αποκαΐδια;

* «Κανείς» απαντά ο πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Κοινωνιολόγων, Ν. Φακιολάς, που πρεσβεύει ότι οι πυρκαγιές απλώς πυροδότησαν την υποβόσκουσα διαχρονική δυσαρέσκεια για τον τρόπο άκησης της εξουσίας. Γιατί;

«Γιατί κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πώς θα κινηθεί τελικά μια κοινή γνώμη που ήταν ήδη κορεσμένη από αλληλοκατηγορίες για ομόλογα και χρηματιστηριακά σκάνδαλα. Η τραγωδία της Πελοποννήσου ήρθε να προστεθεί σωρευτικά σ' όλα αυτά κι έτσι εξηγείται η αποστροφή και προς τα δύο μεγάλα κόμματα. Ομως, γνωρίζοντας τον ελληνικό τρόπο σκέψης μάλλον έως την ημέρα των εκλογών, οι ψηφοφόροι θα αποφασίσουν να κινηθούν και πάλι διπολικά», ρισκάρει την πρόγνωση.

Στο παρασκήνιο οι δημοσκόποι ομολογούν τρία κυρίαρχα στοιχεία, τα οποία κάνουν το δημοσκοπικό τοπίο τόσο μαύρο, όσο και τα βουνά της Πελοποννήσου: Αποστροφή των πολιτών για την πολιτική, οργή για τη διάλυση του κρατικού μηχανισμού και απόγνωση για ποιον θα εμπιστευτούν την επόμενη ημέρα της χώρας.

«Είναι ένας ανεντόπιστος φόβος με τη μορφή διάχυτου συνδρόμου που συνοδεύεται από ένα εξίσου διάχυτο σύνδρομο απόρριψης και απαισιοδοξίας», λέει ο εκλογικός αναλυτής Τ. Καφετζής.

Συναισθήματα που αντικατοπτρίζονται στις μετρήσεις και τις καθιστούν ευάλωτες σε κάθε είδους κριτική. Ποια είναι αυτά;

* Η άρνηση των πολιτών στα γκάλοπ. Για καθέναν που απαντά, τουλάχιστον δύο κλείνουν τις πόρτες τους και κατεβάζουν τα τηλέφωνα στους δημοσκόπους.

* Η εκτόξευση της αδιευκρίνιστης ψήφου. Στην Alco οι αναποφάσιστοι φτάνουν το 11,4% και αυτοί που αρνούνται να τοποθετηθούν το 4,5%. Στην Marc κινούνται στο 14% και στην GPO στο 10,7%. Μέρα με τη μέρα δε ο αριθμός τους αυξάνει.

* Η αρνητική ψήφος. Το κριτήριο των ψηφοφόρων δεν είναι να επιβραβεύσουν ένα κόμμα, αλλά να το τιμωρήσουν. Εκεί, κανείς δεν ξέρει αν απαντούν ειλικρινά ή όχι. Οι πολιτικοί αναλυτές φοβούνται πως το ίδιο μπορεί να συμβεί και την ημέρα της αναμέτρησης, ρίχνοντας έξω όλα τα exit polls.

* Οι πολύ χαμηλές συσπειρώσεις των δύο μονομάχων.

Το ίδιο φαινόμενο αποσυσπείρωσης είχε παρουσιαστεί μόνο στις εκλογές του 2000, οπότε το τελευταίο δεκαήμερο κατεγράφη έκρηξη αδιευκρίνιστης ψήφου (έως και 18%) κι οδήγησε σε θρίλερ.

* Η τάση ενίσχυσης των μικρότερων κομμάτων. Ο ΣΥΝ και ο ΛΑΟΣ έχουν ξεπεράσει σε όλες τις μετρήσεις κατά πολύ το 3%, ενώ μεγαλύτερα οφέλη φαίνεται να εισπράττει το ΚΚΕ το οποίο κινείται από το 6,2% (Alco) ώς το 8% (Marc).

* Πρώτη φορά οι ερωτώμενοι δείχνουν να συμβιβάζονται με την προοπτική μιας κυβέρνησης συνεργασίας. Στην έρευνα της Metron το ποσοστό εκείνων που τάσσονταν υπέρ μιας πολυκομματικής κυβέρνησης έφτασε το 50,4% έναντι του 44,1% που θέλει αυτοδύναμη κυβέρνηση.

* Εν ολίγοις: Σε αυτές τις εκλογές δύσκολα θα έχουμε προβλέψεις. Μόνο αποτελέσματα.

Πηγή: ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ