Όπως αναφέρει ΤΟ ΒΗΜΑ, με το εκλογικό σύστημα που εφαρμόζεται για πρώτη φορά σε αυτή την εκλογική αναμέτρηση, το πρώτο κόμμα πριμοδοτείται μεν με «μπόνους» 40 εδρών, ανεξαρτήτως του προβαδίσματος που έχει από το δεύτερο, αλλά συμμετέχει επί ίσοις όροις στην κατανομή των υπολοίπων 260 εδρών, τις οποίες μοιράζονται -κατ' απόλυτα αναλογικό τρόπο- όσα κόμματα ξεπεράσουν το 3% και αποκτήσουν δικαίωμα εισόδου στη Βουλή.
Ετσι, ενώ το όριο της διασφαλισμένης κυβερνητικής αυτοδυναμίας είναι στο 42,69%, ποσοστό με το οποίο το πρώτο κόμμα έχει σίγουρη την απόλυτη κοινοβουλευτική πλειοψηφία, δηλαδή τις 151 έδρες που απαιτούνται για να λάβει τη Δευτέρα ο αρχηγός του εντολή σχηματισμού κυβέρνησης από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, είναι δυνατόν και με μικρότερη ποσοστιαία δύναμη να επιτύχει τον στόχο του. Το όριο της αυτοδυναμίας λοιπόν μπορεί να υποχωρήσει ως και δύο εκατοστιαίες μονάδες και να φθάσει κοντά στο 40,5%, αναλόγως του αθροίσματος της δύναμης την οποία θα συγκεντρώσουν τα κόμματα που δεν θα ξεπεράσουν το 3% για να δικαιούνται να εκλέξουν βουλευτές.
Αυτό συμβαίνει διότι οι έδρες που θα πήγαιναν στα «εξωκοινοβουλευτικά» κόμματα διανέμονται αναλογικά στα εντός της Βουλής και άρα όσο μεγαλύτερη είναι η δύναμή τους τόσο περισσότερα είναι τα κέρδη για τα κόμματα που εκλέγουν βουλευτές. Αν, επί παραδείγματι, τα εκτός Βουλής κόμματα συγκεντρώσουν ποσοστό 5%, οι 13 έδρες που θα τους αναλογούσαν μοιράζονται στα άλλα κόμματα, με το πρώτο να παίρνει 5 ή 6 επιπλέον της δύναμής του. Αντιστοίχως, αν τα μικρά κόμματα περιοριστούν στο 2%, τότε από τις πέντε έδρες των «εξωκοινοβουλευτικών» καρπώνεται τουλάχιστον τις δύο.
Με άλλα λόγια για κάθε εκατοστιαία μονάδα που παίρνουν τα μικρότερα κόμματα, το πρώτο κόμμα κερδίζει τουλάχιστον μία έδρα, ενώ ανάλογα με τη δύναμή τους κέρδη αποκομίζουν και τα υπόλοιπα κόμματα που θα μπουν στη Βουλή.
Τι θα συμβεί εάν δεν υπάρξει αυτοδυναμία
Όπως σημειώνει η εφημερίδα, το σενάριο της μη επίτευξης αυτοδυναμίας από το πρώτο σε ψήφους κόμμα είναι ένα υπαρκτό ενδεχόμενο με βάση και τις ρυθμίσεις του νέου εκλογικού νόμου. Ήδη εκλογικοί αναλυτές θεωρούν ότι το πολιτικό θρίλερ τη νύχτα της Κυριακής θα είναι αν το πρώτο κόμμα κατορθώσει να σχηματίσει κυβέρνηση, συγκεντρώνοντας το 41,5% των ψήφων, που αποτελεί προϋπόθεση για την εκλογή 151 βουλευτών, στην περίπτωση της πεντακομματικής Βουλής. Σε αντίθεση περίπτωση, ο ρόλος του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Κ.Παπούλια θα είναι καθοριστικός.
Σύμφωνα με το άρθρο 37 του Συντάγματος, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας διορίζει τον Πρωθυπουργό και με πρότασή του διορίζει και παύει τα λοιπά μέλη της κυβέρνησης και τους υφυπουργούς. Πρωθυπουργός, κατά το Σύνταγμα, διορίζεται ο αρχηγός του κόμματος το οποίο διαθέτει στη Βουλή την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών. Αν κανένα κόμμα δεν διαθέτει την απόλυτη πλειοψηφία, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ξεκινά τη διαδικασία των διερευνητικών εντολών. Παραμένει αδιευκρίνιστο αν η διαδικασία αυτή ξεκινά πριν από τη σύγκληση και ορκωμοσία της Βουλής που προέκυψε από τις εκλογές ή ανεξάρτητα από τη σύγκλησή της.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, σε κάθε περίπτωση, ξεκινά τη διαδικασία των διερευνητικών εντολών, βασιζόμενος στα τελικά αποτελέσματα, όπως προκύπτουν είτε από την επίσημη ανακοίνωσή τους από το Εκλογοδικείο είτε όπως του τα ανακοινώνει ο νέος Πρόεδρος της Βουλής, στην περίπτωση βεβαίως που συγκληθεί η Βουλή. Παρέχει κατ΄ αρχάς στον αρχηγό του κόμματος που διαθέτει τη σχετική πλειοψηφία διερευνητική εντολή για να διακριβωθεί η δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης που να απολαμβάνει την εμπιστοσύνη της Βουλής.
Σε αυτή την περίπτωση ή αν δεν διαπιστωθεί η δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης από το πρώτο κόμμα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρέχει διερευνητική εντολή στον αρχηγό του δεύτερου σε κοινοβουλευτική δύναμη κόμματος. Αν δεν τελεσφορήσει και αυτή, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δίνει διερευνητική εντολή στον αρχηγό του τρίτου σε κοινοβουλευτική δύναμη κόμματος. Κάθε διερευνητική εντολή ισχύει για τρεις ημέρες. Η διαδικασία των διερευνητικών εντολών όμως αναμένεται να επιταχυνθεί στην περίπτωση που δεν τις εξαντλήσουν ο κ. Καραμανλής και η κυρία Παπαρήγα. Διερευνητικές εντολές δεν θα δώσει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στο τέταρτο και στο πέμπτο κόμμα στην περίπτωση πεντακομματικής Βουλής. Δηλαδή, δεν θα δοθεί εντολή στον ΣΥΡΙΖΑ και στον ΛΑΟΣ, αν είναι τέταρτο και πέμπτο κόμμα αντίστοιχα.
Αν οι διερευνητικές εντολές δεν τελεσφορήσουν, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας καλεί τους αρχηγούς των κομμάτων προκειμένου να εξευρεθεί κοινά αποδεκτή λύση για τον σχηματισμό κυβέρνησης. Είναι δυνατόν, π.χ., τα κόμματα να συμφωνήσουν από κοινού να στηρίξουν κυβέρνηση προσωπικοτήτων ή οποιοδήποτε άλλο κυβερνητικό σχήμα. Αν επιβεβαιωθεί όμως η αδυναμία να σχηματιστεί κυβέρνηση που να έχει την εμπιστοσύνη της Βουλής, επιδιώκεται ο σχηματισμός κυβέρνησης από όλα τα κόμματα της Βουλής για τη διενέργεια των εκλογών.
Αν και αυτή η προσπάθεια αποτύχει, τότε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναθέτει στον πρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας ή στον πρόεδρο του Αρείου Πάγου ή στον πρόεδρο του Ελεγκτικού Συνεδρίου τον σχηματισμό κυβέρνησης, όσο το δυνατόν ευρύτερης αποδοχής, για να διενεργήσει εκλογές, και διαλύει τη Βουλή, στην περίπτωση κατά την οποία έχει συγκληθεί. Το ποιος από τους τρεις προέδρους των Ανώτατων Δικαστηρίων θα επιλεγεί για να σχηματίσει κυβέρνηση είναι στη διακριτική ευχέρεια του Προέδρου της Δημοκρατίας. Αν η χώρα οδηγηθεί εκ νέου σε εκλογές, ισχύει εκ νέου η εκλογική νομοθεσία.
Σενάρια της επόμενης ημέρας
Η ΝΔ κερδίζει τις εκλογές και σχηματίζει αυτοδύναμη κυβέρνηση. Όπως αναφέρουν ΤΑ ΝΕΑ, στην περίπτωση που οι κάλπες της 16ης Σεπτεμβρίου οδηγήσουν σε επανεκλογή της κυβέρνησης Καραμανλή, το ενδιαφέρον της επόμενης ημέρας μετατοπίζεται εκ των πραγμάτων στο ΠΑΣΟΚ και, κυρίως, στις εξελίξεις στο εσωτερικό του. Εάν η διαφορά Ν.Δ. - ΠΑΣΟΚ είναι αισθητή- λόγου χάρη, τρεις μονάδες- προφανώς θα υπάρξουν κάποια στελέχη που θα θέσουν θέμα ηγεσίας. Το ερώτημα είναι εάν σε αυτά θα περιλαμβάνονται και πρωτοκλασάτα στελέχη- και, πρωτίστως, ο Ευάγγελος Βενιζέλος. Επίσης, ένα ερώτημα είναι τι στάση θα τηρήσει ο Κώστας Σημίτης σε αυτήν τη νέα μεταβατική περίοδο για το ΠΑΣΟΚ.
Η ΝΔ κερδίζει τις εκλογές, αλλά δεν έχει αυτοδυναμία. Είναι αυτό που φοβίζει περισσότερο τη ΝΔ. Στην περίπτωση αυτή ο κ. Καραμανλής έχει δηλώσει ότι θα προσφύγει εκ νέου στις κάλπες. Όμως, οι πιέσεις να μην το πράξει και να ακολουθήσει άλλους δρόμους θα είναι μεγάλες. Τα ακροδεξιά στοιχεία του κόμματός του, αλλά και οι βουλευτές που έχουν εκλεγεί οριακά θα θελήσουν τη συνεργασία με τον ΛΑΟΣ, είτε κεντρικά είτε με τη μορφή ανεξαρτητοποίησης βουλευτών του κ. Καρατζαφέρη και συνεργασίας τους με τη ΝΔ. Το πιθανότερο είναι πως ο νυν πρωθυπουργός θα δηλώσει στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας πως δεν διαθέτει τη δεδηλωμένη και θα προσφύγει εκ νέου σε εκλογές.
Το ΠΑΣΟΚ αναδεικνύεται πρώτο κόμμα, αλλά δεν εξασφαλίζει αυτοδυναμία. Στην περίπτωση αυτή, οι πιέσεις που θα δεχθεί η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ είναι αντίστοιχες με εκείνες που θα δεχθεί και η ΝΔ σε ανάλογη θέση, μονάχα που η πίεση για συνεργασία θα έχει ως επίδικο εταίρο τον ΣΥΝ. Μέχρι τώρα, οι προοπτικές συνεργασίας των δύο χώρων είναι από μηδαμινές έως ανύπαρκτες- και αυτό με επιλογή τόσο του ΠΑΣΟΚ όσο και του ΣΥΝ. Το πιθανότερο είναι ότι και ο κ. Παπανδρέου θα επιλέξει τον δρόμο της νέας κάλπης.
Το ΠΑΣΟΚ κερδίζει τις εκλογές και σχηματίζει αυτοδύναμη κυβέρνηση. Στην περίπτωση αυτή, ο Γιώργος Παπανδρέου θα αναδειχθεί ο απόλυτος κυρίαρχος στο κόμμα του, έχοντας τη δυνατότητα όχι μόνο να σχηματίσει την κυβέρνηση που θέλει και να εφαρμόσει την πολιτική που ο ίδιος επιθυμεί, αλλά και να βάλει στο περιθώριο οποιονδήποτε κατά καιρούς έχει θεωρήσει εσωκομματικό αμφισβητία. Για τη ΝΔ, ωστόσο, θα είναι η απαρχή νέων εσωκομματικών ταραχών, καθώς το κόμμα έχει παράδοση στην αμφισβήτηση της ηγεσίας του έπειτα από ήττες.
Τι ελπίζουν, τι φοβούνται τα κόμματα
Στο πρωθυπουργικό επιτελείο όλοι οι σχεδιασμοί έγιναν στον καμβά της νίκης. Ο μόνος ενδοιασμός -που αποδίδεται σε κορυφαία κυβερνητικά στελέχη- είναι το ενδεχόμενο μιας σχετικά ισχνής κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας που θα αναζωπυρώσει τις εσωτερικές συσπειρώσεις και ενδεχομένως θα παρεμβάλει εμπόδια στα σχέδια ανανέωσης που έχει κατά νου ο κ. Καραμανλής την επόμενη ημέρα. Πάντως, το σενάριο της ισχνής κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας και, για ορισμένα στελέχη, της μη αυτοδυναμίας έπαιξε καθοριστικό ρόλο στον «γαλάζιο» προεκλογικό σχεδιασμό των τελευταίων ημερών. Το κλειδί για την εκλογική νίκη θεωρείται ο μεγάλος αριθμός των αναποφάσιστων ψηφοφόρων, στους οποίους ελπίζουν στη ΝΔ και ο περιορισμός των διαρροών κυρίως προς το ΛΑΟΣ. Από εκεί και πέρα, ο κ. Κ.Καραμανλής φαίνεται να έχει ήδη λάβει τις αποφάσεις του για την επόμενη κυβέρνησή του, εφόσον βεβαίως κερδίσει και πάλι τις εκλογές και σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση.
Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Γ.Παπανδρέου εμφανίζεται βέβαιος για τη νίκη, όπως φαίνεται και από συνέντευξη του στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ όπου, εκτός από το κυβερνητικό σχήμα που ανακοίνωσε την Παρασκευή, μιλά για το σχέδιο 100 ημερών του κόμματός του, σε τρεις άξονες: Αλλαγή της δομής της κυβέρνησης, προϋπολογισμός 2008, άμεση έναρξη των μέτρων για τους πυροπαθείς. Αυτό που προβληματίζει περισσότερο το εκλογικό επιτελείο του ΠΑΣΟΚ είναι η «αιμορραγία» ψηφοφόρων προς την Αριστερά. Το ποσοστό που χάνουν προς το ΚΚΕ το θεωρούν ξεγραμμένο, δεν ισχύει όμως το ίδιο και όσους προσανατολίζονται προς τον ΣΥΡΙΖΑ. Αυτόν τον χώρο τον θεωρούν συγγενικό, παρά το γεγονός ότι ο κ. Αλ.Αλαβάνος έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο συνεργασιών. Ο κ. Παπανδρέου ζητεί μεν μια καθαρή νίκη στις εκλογές, ωστόσο φροντίζει να διατηρεί ανοιχτή την πόρτα για συμμαχίες και συνεργασίες, ακόμη και σε περίπτωση που έχει αυτοδύναμη κυβέρνηση.
Μπορεί στον Περισσό να δηλώνουν παγίως ότι δεν λαμβάνουν υπόψη τους τις δημοσκοπήσεις, ωστόσο θα ήθελαν πολύ να επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις που εδώ και μήνες δίνουν στο ΚΚΕ ένα σημαντικά αυξημένο ποσοστό σε σχέση με το 2004 (είχε συγκεντρώσει το 5,9%), το οποίο κυμαίνεται μεταξύ 7% και 8%. Σε κάθε περίπτωση το ΚΚΕ οδεύει προς την αυριανή τελική αναμέτρηση με αισιοδοξία, καθώς σε όλη την προεκλογική περίοδο αυτό που εισέπραξε ως κλίμα, σύμφωνα με τις επισημάνσεις στελεχών του, ήταν μια θετική διάθεση του κόσμου να στείλει ένα μήνυμα δυσαρέσκειας προς τα δύο κυρίαρχα κόμματα. Ωστόσο στον Περισσό δεν αρκούνται στην ψήφο καταδίκης του δικομματισμού, καθώς θεωρούν ότι αν αυτή δεν συνοδευτεί με στήριξη του ΚΚΕ «δεν θα είναι αποτελεσματική» . Αυτό είναι εξάλλου και το στοιχείο που πρόβαλε έντονα η ηγεσία του κόμματος σε σχέση με τον ΣΥΡΙΖΑ ώστε να ανακόψει και, ει δυνατόν, να «υφαρπάξει» ψηφοφόρους που οδεύουν προς αυτόν.
Oταν στις 8 Σεπτεμβρίου ο επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ κ. Αλ.Αλαβάνος κατά τη συνέντευξη Τύπου στο πλαίσιο της ΔΕΘ απαντούσε σχετικά με τον εκλογικό στόχο του κόμματος ότι «κάθε ημέρα ο πήχης ανεβαίνει», αποτύπωνε την εικόνα που έχει διαμορφωθεί στην Κουμουνδούρου για τα μηνύματα ενίσχυσης της Ριζοσπαστικής Αριστεράς. Τώρα, μια ανάσα πριν από την ημέρα των εκλογών, στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ μιλούν για «κλίμα ενθουσιασμού από τον κόσμο», που αν εκφραστεί στην κάλπη μπορεί να είναι «η θετική έκπληξη των εκλογών». Χθες ο κ. Αλαβάνος απέφυγε και πάλι να αναφερθεί σε ποσοστά, αλλά για μία ακόμη φορά είπε ότι «στόχος μας είναι να αλλάξει το πολιτικό τοπίο. Να περάσουμε σε ένα τοπίο πέραν και μετά τον δικομματισμό». Δεν είναι τυχαίο. Η ανάλυση που κυριαρχεί στον ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι η κάλπη μπορεί να βγάλει ποσοτικού και ποιοτικού τύπου ενδυνάμωση του ενωτικού αριστερού εγχειρήματος και να αλλάξει τα δεδομένα προς πολλές κατευθύνσεις.
Πηγή: in.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου