«Ενδείξεις ότι οι φωτιές ήταν εμπρησμοί»

Οι διαπιστώσεις του Αμερικανού εμπειρογνώμονα κ. Τομ Χάρμπορ για τις πυρκαγιές σε Εύβοια και Πελοπόννησο.

Ηρθε στην Ελλάδα μαζί με πέντε ακόμη κορυφαίους Αμερικανούς ειδικούς στην αντιμετώπιση καταστροφών για να εξετάσει από κοντά τις πυρκαγιές της Εύβοιας και της Πελοποννήσου. Το μυαλό του δεν ήταν προετοιμασμένο να τρομάξει ύστερα από 38 χρόνια εμπειρίας σε πύρινα μέτωπα. Ομως τα στοιχεία που συνέλεξε κατά την εβδομάδα παραμονής του στη χώρα μας ο «αρχιπυροσβέστης» κ. Τομ Χάρμπορ τον ανάγκασαν σε δύο αλληλένδετες διαπιστώσεις:

Πρώτον, ότι ποτέ άλλοτε δεν συνάντησε τόσο πολλές ταυτόχρονες εστίες, αλλά και τέτοια ένταση πυρκαγιών. Και, δεύτερον, ότι οι φωτιές που σάρωσαν αυτό το καλοκαίρι τη χώρα μας ήταν πιθανότατα προϊόν εμπρηστών, για τη σύλληψη των οποίων η συνεργασία με την αμερικανική κυβέρνηση θα συνεχιστεί. Ο κ. Χάρμπορ ρωτήθηκε αν διαθέτει ενδείξεις για το τι προκάλεσε τις τελευταίες πυρκαγιές. «Συζητήσαμε με τους Ελληνες συναδέλφους μας. Σε κάποιες περιπτώσεις υπήρχαν ενδείξεις ότι οι φωτιές ξεκίνησαν από εμπρησμό, τον οποίο είναι πολύ δύσκολο να διερευνήσεις αφού τα τεκμήριά του καταστρέφονται από τη φωτιά. Μας απασχολεί πολύ να πιάσουμε τους εμπρηστές και οι δύο κυβερνήσεις θα συνεργαστούν στενά».

Ο κ. Χάρμπορ είναι ο τυπικός Αμερικανός, που συνδυάζει την τεχνοκρατική γνώση με τη μακρά εμπειρία. «Οι εμπρηστές είναι οι εχθροί μου. Πρόκειται για αρρωστημένα μυαλά» επισημαίνει στον ΕΤ και προσθέτει με νόημα: «Η μητέρα φύση σίγουρα δεν επιλέγει την ημέρα με τη μεγαλύτερη ξηρασία και τους περισσότερους ανέμους για να ξεκινήσει μια φωτιά».

Τις πρώτες τέσσερις ημέρες στην Ελλάδα ο κ. Χάρμπορ και το επιτελείο του (όλοι τους στελέχη της Αμερικανικής Υπηρεσίας Διεθνούς Ανάπτυξης USAID και της Υπηρεσίας Δασών) επισκέφθηκαν την Εύβοια. Αλλοτε εποχούμενος και άλλοτε με τα πόδια, διήνυσε μεγάλες αποστάσεις, από τα Μεσοχώρια ως το Μίστρο, ενώ δεν παρέλειψε να δει από κοντά το σημείο όπου συνετρίβη το Καναντέρ. Κάποια στιγμή ζήτησε τον επίσημο απολογισμό των υλικών ζημιών. Τα καμένα στρέμματα ήταν δυσανάλογα πολλά συγκρινόμενα με τον αριθμό των σπιτιών που καταστράφηκαν ολοσχερώς. Το έμπειρο μάτι του διέκρινε αμέσως μια «σωτήρια» λεπτομέρεια, την οποία και εκμυστηρεύτηκε στους Ελληνες επιτελείς: «Εάν οι Ελληνες δεν έχτιζαν τα σπίτια τους με πέτρα και δεν χρησιμοποιούσαν κεραμίδια αλλά οι στέγες τους ήταν κυρίως ξύλινες, όπως στην Αμερική, η καταστροφή θα ήταν ακόμη πιο ραγδαία». Αφησε όμως να εννοηθεί ότι η χωροταξική θέση των οικισμών μέσα στα δάση δεν ήταν το ίδιο επιβοηθητική.

Η γενικότερη εικόνα που αποκόμισε από την καταστροφή στην Εύβοια δεν διαφέρει από αυτήν της Πελοποννήσου. Οι πυρκαγιές αναπτύχθηκαν σε «εξαιρετικά ακραίες συνθήκες», γεγονός που έκανε εξαιρετικά δύσκολο και τον έλεγχό τους. «Από τη μακροχρόνια εμπειρία μας στη δασοπυρόσβεση μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι λίγα μπορούν να γίνουν απέναντι σε ταχύτητες ανέμων 80 έως 95 χλμ. την ώρα. Με δεδομένους τους ισχυρούς ανέμους, τη χαμηλή υγρασία και την αναφλέξιμη βλάστηση, από την οποία έχουμε εμπειρία και στις ΗΠΑ, η συμπεριφορά της φωτιάς είναι τρομακτική, σαρωτική. Την αποκαλούμε “τέρας” γιατί “καταναλώνει” τη βλάστηση και δεν κινείται γραμμικά αλλά με ραγδαίο τρόπο, καθώς εκτοξεύει σπινθήρες πριν από το πέρασμά της, κερδίζοντας έδαφος».

Στην Πελοπόννησο την προσοχή του κ. Τομ Χάρμπορ κέντρισε ιδιαίτερα το μοιραίο σημείο της σύγκρουσης του πυροσβεστικού οχήματος με το ιδιωτικό αυτοκίνητο, αποτέλεσμα του οποίου ήταν να χάσουν τη ζωή τους συνολικά 24 άνθρωποι. Συγκρίνοντας τις φωτιές του Αυγούστου με τις πυρκαγιές του 2003 στην Καλιφόρνια, παρατήρησε ότι ναι μεν έχει ξαναδεί «καταστροφές τέτοιας κλίμακας και στο παρελθόν, αλλά όχι τόσο συγκεντρωμένες ως προς τις εστίες και σίγουρα όχι με αυτή την ένταση της φωτιάς».

Τον ρωτάμε αν κρίνει επαρκή από την επιτόπια έρευνα που έκανε τη δουλειά των πυροσβεστικών αρχών. «Θα έλεγα πως ναι, οι πυροσβέστες ήταν πραγματικά ηρωικοί, γιατί ακριβώς επρόκειτο για εξαιρετικά αφύσικες συνθήκες» είναι η απάντησή του.

Πηγή: ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ